O`zbekiston Milliy Universiteti Falsafa va Huquq fakulteti Falsafa yo`nalishi

Cho`llashish jarayoni va uning oldini olish

Quruqlikning aridlashuv muammosi qurg`oqchillikning tez-tez takrolanishi tufayli turli sohalarning mutaxassislarida qiziqish o`yg`otish bilan bir paytda ularni tashvishga ham solmoqda. Bu hududlarni ogohlantiruvchi tadbirlar o`tkazish uchun shuningdek, bu hududlardagi yerlarning hosildorligini oshirish maqsadida сhuqur va har tomonlama o`rganish zarur.

Insonning tabiatga ta`siri kundan – kunga о`sib bormoqda. Tabiatdan foydalanishning katta miqiyoslari sayyoramizda regional va global ekologik muammolarni keskinlashuviga hamda ayrim mintaqalarda ekologik tanazzulning kelib chiqishiga sabab bо`lmoqda. Inson tomonidan uning atrof tabiiy

muhitga kо`rsatilayotgan ta`sirini
tartibga solish,
ijtimoiy taraqqiyot va qulay tabiiy muhitni saqlab qolishning о`zaro ta`sirini uyg`unlashtirish, inson va tabiatning о`zaro munosabatlarda muvozanatga erishish muammolari borgan sari dolzarb bо`lib qolmoqda.
Ko`pgina regionalarda inson tabiatdan foydalanish jarayonida tabiiy – hududiy komplekslarni о`zgartirmoqda.

Har bir geografik mintaqa muayyan havo massalarining , issiqlik sharoitlarining butun yil davomida ustuvorligi bilan ifodalanadi.Geografik mintaqalar Quyosh radiatsiyasining Yer yuzasiga turli miqdorda tushishi va va atmosfera sirkulyatsiyasidagitafovvutlarga bog`liq holda kenglik yo`nalishiga ega.

Yerning turli kenglik iqlim mintaqalarining mavjudligi va va ulaning issiqlik rejimi sayyoramizning Quyoshga nisbatanholati va uning aylanish o`qining ekliptikaga qiyaligi bilan ham bog`liq. Namning zonal taqsimlanishini ham shu sabablar bilan izohlash mumkin.

Orol dengizi atrofida olib borilayotgan ekologik tadbirlar xususida

Yuqorida qayd etilganidek, barcha tabiiy xududlarni tizim sifatida qarash

mumkin. L.fon Bertalanfi bo’yicha (1969) tizim – bu o’zaro harakatdagi elementlar majmuasidir. Tizimdagi elementlarning o’zaro harakati uning
faoliyatidan dalolat beradi. Tabiiy tizimlar ierarxik tuzilishga ega, ya‘ni har bir
tizim bir necha tashkiliy sathlardan iborat bo’lib, pastdan yuqoriga qarab murrakkablashib boradi. Agar daraxtni mustaqil tizim deb qarasak, uning to’qimasi eng qo’yi sathi xisoblanadi, keyingi sathi esa daraxtning bargi, shoxidir,eng yukori satxi –daraxtning o’zidir. Biosfera ancha murakkab va yuksak darajada tashkil etilgan tizim bo’lib hisoblanadi.