O'zbekiston islom obidalari Buxoro. Ismoil Somoniy maqbarasi

Xiva. Juma masjidi
XVIII, XIX asrlar. X asrda Xorazmga kelgan arab sayyohi Al-Maqdisiyning yozishicha, Juma masjidi X - XI asrlarda bunyod etilgan. Masjidning dastlabki binosi asrlar davomida nurab yo'q bo'lib ketgan va o'rniga 1788 yilda xuddi avvalgi uslubda yangi masjid qurishgan. Ichan qal'aning qoq markazida qad rostlagan bu tarixiy obidaning o'ziga xos tomoni shundaki, uni o'yma naqshi ustunlar ko'rgazmasi, desa bo'ladi. Chunki bu yerda jami 212 ta ustun bo'lgan. Hozirda ulardan 25 tasi saqlanib qolgan. Juma masjidi necha zamonlar kishilarga ilm-ma'rifat tarqatish o'chogi vazifasini o'tagan.
Xiva. Shayx Muxtor Valiy maqbarasi
XIII asr oxiri - XIV asr. Hozirgi Xorazm viloyatining Yangiariq tumanidagi Shayx Muxtor Valiy maqbarasi XIV asrda qurilgan tarixiy yodgorlik bo'lib, ilmiy qazilmalar natijalaridan hamda me'moriy shakllarining tahlilidan 1287 yilda Shayx Muxtor Valiy vafotidan keyin bir yoki ikki gumbazli daxma qurilgani, keyinchalik hujrali xonaqoh bunyod etilgani ma'lum bo'ldi. Shayxning yaqin kishilari uchun ham maqbaralar qurilgan. Katta xonaqohning burchaklaridan hujralarga kiriladi. Gumbaz ostidagi bu chor qirra sahnni to'rt darcha yoritib turadi. Kichik xonaqohning ham burchaklarida hujralar bo'lib, ularning biri ziyoratxonadir. Maqbara har xil hajmli g'ishtlardan qurilgan. Yog'och o'ymakorligi bilan nafis bezatilgan to'rt eshik saqlangan. Bularning birida uni ishlagan ustasining nomi - "Usto Zayniddin ibn Odina Muhammad ", deb yozib qo'yilgan.
Qoraqalpog'ston. Ellikqal'a tumani. Norinjonbobo maqbarasi
XIV asrga mansub me'moriy majmua. Norinjonboboning tug'ilgan yili ma'lum emas. O'zi XIII- XIV asrlar orasida yashab o'tgan. Hijriy 712 (mil. 1312) yili vafot etgan. Shaxsi haqida aniq ma'lumotlar saqlanmagan. Qabri ustiga o'rnatilgan toshga "Bu oqil, obid, Alloh yo'lida doimiy ro'zador, Alloh karomatini yerda paydo etuvchi mashhur Muhammad ibn Muso ibn Dovud Abu Abdulloh an-Norinjoniyning qabridur. Allohning unga va uning do'stlariga rahmati bo'lsin. 712 yil ", deb yozilgan. Bu bitiklar Norinjonboboning sohibi karomat, aziz avliyolardan ekaniga shohidlik beradi.