O'zbekiston islom obidalari Buxoro. Ismoil Somoniy maqbarasi

Namangan. Xo'ja Amin maqbarasi
XVIII asr. Xo'ja Amin maqbarasi XVIII asrning ikkinchi yarmida bunyod etilgan. Maqbarani bezashda XIV asr boshida o'rta osiyolik me'morlar foydalangan rang-barang sirkor qoplamadan siqib chiqargan o'yma sopol qo'llanshgan. Tarixiy manbalarda yozilishicha, XVI asrning oxirlarida Shayx Xovandi Tahur avlodlaridan bo'lgan Iminxo'ja Eshon Toshkentdan Namanganga kelib o'rnashib qoladi. Unga ixlos qiluvchi kishilar ko'payib ketadi. Iminxo'ja Eshon qaynotasidan meros qolgan boyliklar evaziga Ibrohimxo'ja xotiralari uchun taxminan XVII asr oxiri - XVIII asr boshlarida Ibrohimxo'ja qabrining oldi tarafiga maqbara bunyod etadi. Maqbara qurilishiga o'sha davrning mohir me'morlari jalb qilinib, u juda nozik did bilan qurilgan.
Xiva. Sherg'ozixon madrasasi
XVIII asrning birinchi yarmi. Bu madrasa Xorazmdagi o'quv muassasalari orasida eng ko'hnasidir. Uni Xiva xoni Sherg'ozixon 1719 yili Mashhadga muvaffaqiyatli safar qilgandan so'ng ana shu g'olibona safar sharafiga qurdirgan. Madrasa binosi bizning davrimizgacha asl holicha to'la yetib kelmagan. Yillar mobaynida nurab, yaroqsiz holga kelib qolgan. Mazkur madrasa o'z davrida yirik bilim o'chog'i bo'lib, unda ko'plab tolibi ilmlar tahsil olganlar. Jumladan, turkman xalqining mutasavvif shoiri Maxtumquli ham mana shu bilim dargohida ta'lim olgan.

Xiva. Pahlavon Mahmud maqbarasi va majmuasi
XVIII - XIX asrlar. Bu maqbara 14-asrda yashab o'tgan ulug' mutafakkir shoir, faylasuf olim, kuragi yerga tegmagan pahlavon, mohir po'stindo'z va telpakdo'z usta Pahlavon Maxmud sharafiga bunyod etilgan. Bu majmua Xivada "Hazrati Pahlavon Pir " nomi bilan ham mashlurdir. Pahlavon Mahmud 1247 yili tug'ilib, 1326 yili vafot etgan. Uni Xorazmda "Piryor valiy", "Polvonpir" deb ham atashadi. Shoir va mutafakkir Pahlavon Mahmud asli ko'hna Urganchdan bo'lib, Xivada yashagan.

Samarqand. Hazrati Xizr masjidi
XVIII - XIX asrlar. Bu masjid Samarqanddagi Shohizinda majmuasi qarshisidagi tepalikda joylashgan bo'lib, Muhammad ibn Vase' Ohanin darvozasi yaqinida, so'g'diylar ibodatxonasi o'rniga qurilgan. Rivoyatlarda Hazrati Xizr suv va o'tloqlarning homiysi sifatida ta'riflanadi.