O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari

Huquqbuzarlik obyekti
— huquq bilan tartibga solinadigan va muho-
fa za qilinadigan ijtimoiy munosabatlar. Ijtimoiy munosabatlar o‘zi nima, 
— degan savolga quyidagicha javob berish mumkin. Odamlar ijtimoiy 
hayot da o‘z xatti-harakatlariga javob berishga majburlar. Ular ijtimoiy 
hayot da bir-birlari bilan o‘zaro munosabatga kirishadilar. Aynan mana shu 
muno sabatlar — ijtimoiy munosabatlar.
Ushbu Kodeks bilan taqiqlangan, aybli ijtimoiy xavfl i 
qil mish (harakat yoki harakatsizlik) jazo qo‘llash tahdidi 
bilan jinoyat deb topiladi.
14- moddadan.
 Jinoyat –
 jamiyat uchun xavfl i bo‘lgan qilmish (harakat yoki 
ha ra kat sizlik).
JINOYAT 
KODEKSI
HUQUQBUZARLIK VA YURIDIK JAVOBGARLIK
http:eduportal.uz

---

128
Mustahkamlash va takrorlash uchun savol va topshiriqlar
Sharhlang! 
Qariyb har doim inson oldida huquqqa mos yoki huquqqa zid tarzda 
hara kat qilishni tanlash imkoni bo‘ladi. Agar u ikkinchi yo‘lni tanlasa, 
bu birinchi navbatda uning o‘ziga, qolaversa, jamiyatga zarar yetkazadi. 
Sharhlang!
1. Huquqbuzarlik tushunchasiga ta’rif bering.
2. Huquqbuzarlikning qanday belgilari mavjud?
3. Ijtimoiy xavfl ilik qanday holatlarda vujudga kelishi mumkin?
4. Huquqqa zidlik atamasini qanday tushunasiz?
5. Ayblilik nima degani?
6. Jazolanish, javobgarlik va jazo tushunchalariga oydinlik kiriting.
7. Huquqbuzarlikning qanday turlari mavjud?
8. Intizomiy huquqbuzarlik bilan fuqarolik huquqbuzarligi, ma’muriy hu-
quq buzarlik bilan jinoiy huquqbuzarlik o‘rtasidagi farqlarni bayon qiling.
9. Sizning fi kringizcha, huquqbuzarlikning qaysi turlari eng og‘ir hisob- 
lanadi? Nima uchun? 
10. Huquqbuzarliklarga yo‘l qo‘ymaslik uchun qanday choralar ko‘rilishi 
kerak deb hisoblaysiz?
Ijodiy faoliyat
Kichik bir hikoya tuzing. Bu hikoyangizda huquqbuzarlik tushun-
cha sini, huquqbuzarlikning asosiy belgilarini, huquqbuzarlik turlarini 
ifo da lovchi holatlarni tasvirlang.
Bunda sinfi ngizdagi o‘rtoqlaringiz bilan to‘rt guruhga bo‘linib, bir 
guru hingiz intizomiy, ikkinchi guruh fuqarolik, uchinchi guruh jinoiy, 
to‘r tinchi guruh ma’muriy huquqbuzarlikka oid holatlarni tasvirlasin. 
Hikoyalaringizni sinfdoshlaringizga o‘qib bering. Boshqa guruhlar 
hiko yasini taqdim qilgan guruhga savollar berib munozara qilsin.