O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti o‘zbek va rus tillari kafedrasi O’zbek tilidan uslubiy qo’llanma

 

 

Topshiriqlar:

 

l. Matndan  savollarga javob toping. 

 

1) Zamonaviy kompyuterlar nima deb yuritiladi ? 

2) Kompyuterlardan qanday maqsadda foydalanadilar ? 

3) Kompyuterning nechta  avlodi yaratilgan ? 

4) Qachon dastlabki  kompyuter    yaratilgan ? 

5) Ular qanday ishlagan ? 

---

 

83 

6) 1970 yillarda kompyuterning  nechanchi  avlodi yuzaga kelgan ? 

7)  Elektr yozuv mashinalarini qachon ishlab chiqarishgan? 

8) Shaxsiy kompyuterlarning xarakteri nimada? 

9) U nimaga yordam beradi ?  

10) Kompyuterning  tarkibi  qanday ? 

 

2.

 

Matn mazmunini gapirib bering. 

 

3.

 

Berilgan sonlarga  savol  bering. 

 

1) 50 yil mobaynida... 

2) 1970 yillarda     kompyuterning... 

 

 

Pochta tarixi 

 

Aloqa  ishlarida  maxsus  xizmatkorlar-choparlar  podshoh  va  mahalliy 

hokimlarning      farmoyish  va  xat-xabarlarini  tashiganlar.Ular  hukumatdan  maosh  

olib  turganlar.  Choparlarning  bir  guruhi  oliy  hukmdorlarning  kechiktirib 

bo'lmaydigan farmoyishlari va boshqa xabarlarini belgilangan yurtlar va odamlarga 

yetkazib  turganlar.  Xabarchilarning  bu  guruhi  shuturpari  (qanotli  tuyalar)  deb 

atalgan. Xabarchi choparlar tepasida muboshir(arabcha xushxabar tarqatuvchi) deb 

ataluvchi va saroyda hurmat -e'tiborga ega bo'lgan amir turgan. 

O'tmishda  xonlar  va  mahalliy  hukmdorlar  savdo  karvonlaridan  ham  xabar 

/xabarchi/vositasida  foydalanganlar.  Savdogarlardan  axborot  manbai  sifatida 

olimlar ham keng foydalanishgan. 

Choparlar  va  savdo  karvonlariga  hukumat  katta  imtiyoz  va  qulayliklar 

yaratgan. Masalan: yo'l ustida(bir kunlik yo'l ustida (yomxonalar)forscha: xabarchi 

otlar  saqlanadigan  joy/va  rabotlar/arabcha:  karvonsaroy/qurdirilib,  ularning 

tepasiga 

mahsus 

nazoratchilar/yomchilar, 

rabotbonlar/qo'yilgan. 

Ularning 

zimmasiga choparlar, savdogarlar va elchilarga qo'noq va oziq-ovqat berish, jo'nab 

ketishlarida  horigan  /charchagan/  va  o'sallab  qolgan  ot-ulovini  almashtirib  berish 

va  yo'lovchilarning  xavfsizligini  ta'minlash  vazifasi  yuklatilgan.  Yemxona  va 

rabotlardan tashqari, yo'l ustidagi qishloqlarning aholisi ham elchi va choparlarga 

qo'noq va oziq-ovqat berishga majbur etilganlar.