O‘zbekistoda demokratik jamiyat qurish nazariyasi, amaliyoti va huquq

Mehnat jamoalarining sotsial harakteri va asosiy funksiyalari

Mehnat jamoalari ijtimoiy hayotning noyob hodisasidir, ular hozirgi jamiyat hayotida muhim rol o‘ynaydi. Shu munosabat bilan besh jihatni ta’kidlab o‘tamiz:

Birinchidan, mehnat jamoalari barcha asosiy moddiy va ma’naviy boyliklarni yaratuvchilardir.

Ikkinchidan, ish bilan band aholining hamma asosiy kategoriyalari – barcha millatlarga mansub ishchilar, dehqonlar, ziyolilar, xizmatchilar mehnat jamoalarida jamlangan.

Uchinchidan, mehnat jamoalari – umuminsoniy va sinfiy, shuningdek, bizning sharoitdagi milliy jihatlar dialektikasining, ularning demokratik negizidagi o‘zaro hamkorligining, garchi, yagona bo‘lmasada, timsolidir.

To‘rtinchidan, mexnat jamoalari jamiyatimiz sotsial strukturasining alohida «qavat»ini tashkil etuvchi sotsial sub’ektlar bo‘lib, burjua davlatlarida ularni sotsiallashtirish sari bo‘lgan barcha harakatlarga qaramay, bunga o‘xshash «qavat» umuman mavjud emas. Ana shu «qavat» sub’ektlari o‘zaro mehnat taqsimoti hamda boshqa aloqalarning yaxlit sistemasi bilan birlashtirilgan. Mehnat jamoalarining o‘z a’zolari-jonli kishilar bilan aloqalari ham juda katta ahamiyatga ega, zero ularning qiziqishlari va xatti-harakatlari ana shu jamoalarning o‘z faoliyatiga qaraganda xilma-xilroq, boyroqdir, chunki u «o‘rtachalashtirilgan» sifatida maydonga chiqadi.

Mehnat jamosi ishlabchiqarish korxonasi, muassasa va hokazolar bazasida faoliyat ko‘rsatuvchi sotsial guruhdir.