O`zbеkistan rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi toshkеnt davlat iqtisodiyot univеrsitеti

Italiyaning tashqi savdo siyosati
. Rеspublika jahon mamlakatlari ichida tashqi 
savdo hajmi bo`yicha 6-o`rinda turadi (jahon savdo aylanmasining 6%i). 1999 yilda 
xorijiy mamlakatlarga nisbatan Italiyada tovarlar aylanmasining o`sish darajasi biroz 
pasayganligi kuzatilgan edi. 1996 yilga nisbatan tashqi savdo saldosi 3 barobarga 
qisqargan. 1999 yilda ham tashqi savdoda asosiy o`rinni ЕI davlatlari egallab turgan 
eksportining 57 %i va importining 61 %i ana shu davlatlarning hissasiga to`g`ri 
keladi. Eksportining eng o`sgan hududlaridan biri Shimoliy Amerika bo`lgan. 1998 
yilda G`arbiy Еvropa mamlakatlrida ro`y bergan moliyaviy inqirozlar ta'sirida 
Italiyada markaziy va Sharqiy Еvropa mamlaktlaridan tovarlarning qo`plab kirib 
kelishi kuzatilgan edi. Avvalgi yillar kabi uning eksport pozitsiyasida asosiy o`rinni 
qayta ishlab chiqarish sanoat mahsulotlari (mashinalar va asbob-uskunalar, transport 
vositalari, to`qimachilik va to`quv buyumlari, kimyo mahsulotlari) egallagan. 
1996-1999 yillarda iqtisodiyotda asosiy tarmoqlar bo`yicha rivojlanishning 
kvotalari saqlanib qolinishi asosida (qishloq xo`jaligi – 1,6 %, qayta ishlash sanoati – 
97,7 %, qazib olish sanoati – 0,2 %, xizmat ko`rsatish sahasi esa 0,5 %) ba'zi 
tarmoqlar bo`yicha milliy eksport rivojlanishida quyidagi salbiy holatlar ham 
kuzatilgan edi: 
1. An'anaviy rivojlanib kelayotgan sanoat tarmoqlari hissasining pasayishi 
(asosan to`qimachilik, tikuvchilik, teri va poyafzal sanoatida), ushbu tovarlarga 
nisbatan Osiyo mamlakatlarida ishlab chiqarilayotgan tovarlar o`rtasidagi 
raqobatning kuchayishi, Osiyo va Rossiya bozorlarini egallashida uning moliyaviy 
muammolari va qisman mamlakatdan tashqarida tovarlarning joylashishi masalalari. 
2. Moliyaviy va sug`urta institutlari tomonidan tashqi bozorlarda mashinasozlik 
sanoat komplеksi mahsulotlarini qo`llab-quvvatlashning qisqartirilishi. 

---

77 
3. 90-yillardan boshlab, kichik va o`rtacha korxonalarning eksportda ishtirok 
etish faoliyatidagi aktivlikning susayishi (asosan oziq-ovqat va kimyo sanoati, 
transport mahsulotlarini ishlab chiqarish sohalarida), 1999 yilda Italiya eksporti eng 
kam rivojlanganligi bilan xarakterlanishi. 
4. Italiyaning moliyaviy va boshqa tashkilotlari tomonidan еtarli qo`llab-
quvvatlanmayotganligi sababli (ayniqsa, kichik va o`rta korxonalarni) ba'zi 
korxonalar nafaqat tashqi bozorlarda, balki ichki bozorlarda ham xorij kompaniyalari 
oldida raqobatga bardosh berolmayotganligi va h.k.lar). Natijada 1999 yilda Italiya 
importida asosiy o`rinni mashinasozlik va transport mahsulotlari, rezina-texnik 
buyumlar va mebellar turgan.