O`zbеkistan rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi toshkеnt davlat iqtisodiyot univеrsitеti

 
8.2. 1990-2000 yillardagi Italiya hukumatining iqtisodiy siyosati 
 
Italiya hozirgi kunda jahon mamlakatlari, “katta еttilik” ichida sanoati 
rivojlangan davlatlardan biri hisoblanadi. 2004 yilda mamlakatning yalpi ichki
mahsulot ishlab chiqarish hajmi 1.55 trln. AQSH doll.ni tashkil etib, Yaponiya, 
AQSH, GFR va Frantsiyadan keyingi 5-o`rinda, aholi jon boshiga o`rtacha milliy 
daromadning to`g`ri kelishi bo`yicha esa jahon mamlakatlari ichida 3-o`rinda turadi. 
Italiyada o`rtacha YaIM ishlab chiqarishning yillik o`sish darajasi 0,4 %ni tashkil 
etgan. Xullas, 2004 yilda mamlakatning iqtisodiy tuzilmasida yalpi ichki mahsulot 
(YaIM) ishlab chiqarish quyidagicha ko`rinishda bo`lgan: sanoatda 28,9 %ni, qishloq 
xo`jaligida 2,2 %ni, xizmat ko`rsatishda esa 68,9 % ni tashkil etgan. 2003 yilda 
xizmat ko`rsatish sahasida mehnatga qobiliyatli aholining 70 %, sanoatda 32 %, 
qishloq xo`jaligida esa 5 %, xizmat ko`rsatishda 63 %i band bo`lgan. 
Italiya iqtisodiyotida davlat monopolistik kapitali hukmronlik qiladi. Mamlakat 
iqtisodiyotining rivojlanishida xorij kapitalining roli ham katta hisoblanadi. 
Ma'lumki, Italiyada yoqilg`i resurslari (ayniqsa, gaz va nеftga) va shuningdek 
sanoatning ko`plab boshqa xomashyo resurslari tanqis. Biroq, mamlakatda rux, 
oltingugurt, qalay, boksit, marmar qazib olish ishlari yaxshi yo`lga qo`yilgan. Italiya 
gidro-energetika resurslariga boy. Italiyada, ayniqsa, mashinasozlik, avtomobilsozlik, 
oziq-ovqat, kimyo, to`qimachilik, metallurgiya sanoat tarmoqlari yaxshi rivojlangan 

---

74 
soha hisoblanadi. Mamlakatda hisoblash texnikasi, elektr asbob-uskunalarini ishlab 
chiqarish va ulardan foydalanish ishlari ham yaxshi yo`lga qo`yilgan. 
Italiyada avtomobil va temir yo`l transporti ham yaxshi rivojlangan sohadir. 
Mamlakat aholisining 90%dan ortiq yo`lovchilari, 80%dan ortiq yuklari esa 
avtomobil transporti yordamida orqali tashiladi. Mamlakat avtosaroylarida 25 mln. 
dan ortiq avtomashilanalar mavjud. 
Italiyaning jahon mamlakatlari bilan olib borayotgan xalqaro tashqi iqtisodiy 
aloqalari asosan dengiz transporti (import yuklarning 80-90%i, eksport yuklarning 
60-65%i) orqali amalga oshiriladi. Mamlakatning savdo flotida 1,5 mingdan oriq yuk 
tashuvchi kemalar mavjud bo`lib, jahon mamlakatlari ichida yuk tashishdagi o`rinlari 
bo`yicha 10-o`rinda turadi. Italiya xalqaro turizmning yirik markazlaridan biri bo`lib, 
yiliga mamlakatga 50-52 mln. ga yaqin turistlar kelib ketadilar.