O’zbekistan respublikasi’ joqari’ ha’m worta arnawli’ ka’siplik bilimlendiriw ministrligi

Sorawlar hám tapsırmalar

• 
  Kabel liniyalarini isletiwge qabıllaw kim tárepinen hám qanday ámelge asıriladı? Bunda nelerge itibar beriledi?
  
• 
  Kabel liniyasini jumısqa túsiriwde nelerge ámel etiledi?
  
• 
  Kabel liniyalari kim tárepinen hám qanday qadaǵalaw etiledi?
  
• 
  Kabel liniyalarining ko'rigi kim tárepinen hám qanday udayı tákirarlanatuǵınlıqta ámelge asıriladı? Kórik waqtında nelerge itibar beriledi?
  
• 
  Kabel trassalari hám olarǵa jaqın orınlarda qazıw jumısları kim tárepinen qadaǵalaw etiledi?
  

TEMA: «Bólistiriwshi qurılmaların isletiw»
REJE

• 
  Úzgishlerdi isletiw.
  
• 
  Ajıratqıshlar, bólgishler hám kiska tutastirǵishlardı isletiw.
  
• 
  Ólshew transformatorları, baylanıs kondensatorları hám ventilli razryadniklarni isletiw.
  
• 
  Shinalar hám tok ótkizgishlerdi isletiw.
  
• 
  Bólistiriwshi qurilmalar komplektin isletiw.
  
• 
  Reaktor hám ayqulaq sóndiriwshi jiplerdi isletiw.
  

Stansiya hám podstansiyalarning bólistiretuǵın apparatları (TQ) elektr energiyasın qabıllaw hám bólistiriw ushın xızmet etiwshi imaratlar hám úskeneler kompleksinen shólkemlesken. Olar ashıq hám jabıq bolıwı múmkin. Bólmelerdiń ishinde hám tikkeley ashıq awa - voda ornatılıwı múmkin bolǵan komplekt bólistiretuǵın apparatlar keń tarqalǵan. Olar zavodlarda statsionar yamasa suriluvchi ko'- rinishda islep shiǵarıladı. Statsionar kóriniste hár bir yachey- kaning ishinde úskene qo'zg'almas etip ornatıladı. Suriluvchi ko'ri- nishda uzgichlar, seksion ajıratqıshlar hám kernew ólshew transformatorları shkaflarning ishinde jıljıtıw hám olardıń tısqarısına shıǵarıw múmkin bolǵan suriluvchi telejkalarda ornatıladı.
Barlıq kernew úskeneleri hám bólistiretuǵın apparatlarına tómendegi talaplar qóyıladı :
• taqsimlovchi apparat (TQ) dıń úskenesi óziniń pasport maǵlıwmatları boyınsha nominal hám qısqa tutasıw jaǵdaylarında jumıs- lash sharayatların qanaatlandirıwı shárt. Apparatlar hám shinalar zárúrli termik hám dinamikalıq shıdamlılıqqa ıyelewi shárt;
• jihozning izolatsiyasi atmosfera hám ishki oǵada kernewlerde kernewdiń júz bolıwı múmkin bolǵan oshishlarini kótere alatuǵın bolıwı shárt;
• barcha úskeneler ruxsat etilgen júkleniwlerde isenimli islewi shárt;
• TQ bólmelerinde órtni óshiriw inventari hám quralları bo'- lishi shárt. Jabıq TQlarning ishine haywanlar hám qustıń kirip qalıw múmkinshiligın saplastırıw ushın áynekler isenimli yopil- gan, diywallar daǵı jarıq hám tesikler bekitilgan bolıwı shárt. Xo- naning tóbesi saz ásbapları bolıwı shárt;
• yopiq hám komplekt TQlarning bólmelerinde hawanıń temperaturası hám ızǵarlıǵı rejimi shıq tushmaydigan hám izolatsiya súzekytuǵın etip tutılıwı shárt. Jabıq TQlarda temperatura 40°C den aspawı shárt. Xananıń ventilatsiyasi jetkilikli dárejede nátiyjeli bolıwı shárt.
TQlarni isletiwdiń wazıypaları tómendegilerden ibarat :
• TQ hám bólek shınjırlardıń jumıs rejimlerin úskenediń texnikalıq xarakteristikalarına sáykes keliwin támiyinlew;
• TQning úskeneleri hám bólmelerin baqlaw hám tártipke salıw hám de taraqqiy etiwi avarıyaǵa alıp keliwi múmkin bolǵan buzılıwlardı múmkinshiligi barınsha qısqa múddetlerde saplastırıw ;
• jihozlarni profilaktikalıq sınap kóriw hám ońlaw jumısların waqıtında ámelge asırıw.
Qarıydarlar júklemeleriniń asıp barıwı menen ilgeri ór- natilgan úskenelerdiń ótkeriw qábileti tez-tez jetkilikli bolmay qaladı. Avarıya jaǵdaylarında qısqa tutasıw toklarınıń úskeneler ushın ruxsat etilgeninen joqarı bahalarǵa deyin artpaqtası energetika sistemasına proektlestiriw waqtında názerde taza úlken quwatlı turbo- hám gidrogeneratorlar, transformatorlar hám t.b.lardıń jalǵanıwı nátiyjesinde júz boladı. Energetika sistemalarında úskenelerdiń parametr- larini jańa jumıs sharayatlarına sáykes keliwin tekseriw sozılmalı tárzde qarıydarlardıń eń úlken júklemelerin baqlaw hám olardı úskenelerdiń nominal maǵlıwmatları menen salıstırıw hám de jańa úskeneler jalǵanǵan hám elektr tarmaqtıń sxeması ózgergen jaǵdaylar ushın qısqa tutasıw tokların esaplaw arqalı ámelge asıriladı. Uyqas kelmegen jaǵdaylar gúzetilgende úskenelerdi modernizaciyalaw yamasa almastırıw, sonıń menen birge, elektr tarmaǵın seksiyalaw ámelge asıriladı ; qısqa tutasıw tokların sheklew ushın elektr tarmaqların ajıratıwdıń avtomatikalıq apparatları iske túsiriledi hám t.b.
Úskenelerdiń islewin baqlaw gezekshi hám isletiwshi personal tárepinen ámelde atqarılıwshı sırtqı kórik waqtında ámelge asıriladı.