O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus

Òa’m bilish organlari. Sezgi hujayralari zog‘orabaliqda xuddi boshqa baliqlardagi singari og‘iz bo‘shlig‘ida joylashib qolmay, balki butun tanasining yuzasi bo‘ylab ham tarqalgan. Sezgi hujayralari ham o‘sha yerda bo‘ladi. Ba’zi baliqlar (masalan, laqqabaliq, sazan, treska)ning boshida sezuvchi mo‘ylovlari bor. Baliqlar uchun alohida sezgi organi — yon chiziqlar xosdir.
Òashqaridan qator teshiklar ko‘rinib turadi. Bu teshiklar terida joylashgan kanal bilan joylashgan. Kanalda teri ostidan o‘tgan alohida nerv bilan bog‘langan sezgi hujayralari bo‘ladi.
Yon chiziqlar suvning yo‘nalishini va oqim kuchini qabul qi- ladi. Yog‘ chiziqlar tufayli hatto ko‘r bo‘lib qolgan baliq biror narsaga urilmaydi va oqib kelayotgan o‘ljani tutib oladi.
Hid bilishi. Baliqlarning hidlov organi bir juft burun te- shigidan iborat. U boshning oldingi qismiga o‘rnashgan bo‘lib, chuqurcha yoki naysimon shaklda faqat hidlov vazifasini baja- radi, xolos, nafas olishda ishtirok etmaydi.
Baliqlar ovqat ta’mini ham sezadi. Bu vazifani og‘iz bo‘sh- lig‘idagi hamda tashqi terining epidermis qatlamiga o‘rnashgan ta’m biluvchi sezgi kurtakchalari bajaradi. Bu sezgi a’zosi chuqur suv ostida yashaydigan baliqlar tanasining ostki tomonida, ayniqsa, yaxshi rivoj topgan. Ba’zi baliqlarda bo‘ladigan mo‘ylov ham tuyg‘u, ham ta’m bilish vazifasini bajaradi.
Bu organlardan tashqari baliqlarda o‘zlariga xos yon chiziq organi ham bor. Bu oltinchi sezgi organi yaxshi rivojlangan bo‘lib, tanasi va dumining yon tomonlariga o‘rnashgan kanaldan iborat. Yon chiziq organi, ayniqsa, baliqlarning boshida yaxshi taraqqiy etib, murakkab kanal hosil qilgan. Bu organ ba’zi baliqlarda usti ochiq, ya’ni tarnov shaklida bo‘lib, shu tarnov tubida o‘rnashgan sezgi kurtakchalaridan iborat, boshqa baliqlarda esa bu kurtak- chalar tangachalardagi teshikchalar orqali tashqi muhit bilan bog‘langan berk kanalga o‘rnashgan.
Yon chiziq a’zosi baliq suvda suzib yurganida suvning eng nozik harakatlari va oqimini sezib, juda aniq mo‘ljal olishga, hatto
hech narsa ko‘rinmaydigan loyqa suvlarda ham yo‘l topib, suv ostidagi toshlarga urilmasdan yurishga yordam beradi. Baliqlar katta va zich galalarda bir-biriga urilmasdan, tartib bilan, hatto bo‘ysira bo‘lib harakat etish ham, ehtimol, shu a’zo tufayli bo‘lsa kerak.