O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus

rasm. Baliqni oziqlantirish.

zish zarur. Baliqlarning o‘sishi har 15 kunda nazorat ovi nati- jalaridan ko‘rinadi. O‘g‘it va oziqa solishga o‘zgartirishlar nazo- rat ovi natijalariga ko‘ra kiritiladi. Kuzga kelib 0,5—1,0 kg vaznli baliqlarni yetishtirish baliqchilik siklining eng asosiy vazifasi hisoblanadi. O‘zbekistonda tovar baliqlarni yetishtirish uchun qulay sharoitlar mart oyidan noyabr oyigacha davom etadi.
Butun vegetatsiya davri davomida quyidagi tadbirlar o‘tka- zilishi lozim (hovuzlar menejmenti):

• 
  suvning sathini nazorat qilish (suv sathi pasayishi mumkin emas);
  
• 
  fito va zooplankton hamda o‘simliklarning rivojlanishi uchun muntazam o‘g‘it solish;
  
• 
  zog‘orabaliq va oq amurni oziqlantirish uchun har kuni oziqa solish va ularning o‘zlashtirilishini doimiy ravishda tekshirib turish;
  
• 
  suvning sifatini, ayniqsa, suvning harorati va suvdagi eri- tilgan kislorodning miqdorini doimiy ravishda nazorat qilish;
  
• 
  baliqlarning o‘sish sur’atini tekshirish va oziqlanishiga o‘z- gartirish kiritish uchun nazorat ovini o‘tkazib turish.
  

Kuzda yaylov hovuzlaridagi baliqlar ovlanib suvi chiqariladi. Baliqchilik xo‘jaligida:

• 
  xo‘jalik bo‘yicha hovuzlarda baliqni tutish jadvalini tuzish;
  
• 
  baliqchilar brigadalarini tuzish;
  
• 
  har bir hovuzning sharoitini hisobga olgan holda ularda bajariladigan ishlar yuzasidan texnik topshiriqlarni ishlab chiqish;
  
• 
  har bir hovuzda baliq tutishda mas’uliyatli ish boshqa- ruvchini tayinlash lozim.
  

Baliqni tutish uchun suv chiqarish moslamasi (monax) shandorlari ochilib, suv hovuzdan asta-sekin chiqaziladi. Odatda, avvaliga suv 1/3 ga kamayganda do‘ngpeshana va oq amurlar tu- tiladi. Ovning oxirida suv kam qolganida zog‘orabaliq tutiladi.
Baliqchilik xo‘jaliklarida tirik baliq saqlanadigan toza suvli beton hovuzchalar mavjudligi samaralidir. Bunday joylarga 100 kg/m gacha baliq solish mumkin. Eritilgan kislorodning eng kam miqdori 3—4 mg/l.
Ovlangan baliqlar o‘lchanib, sotuvga jo‘natiladi.
Ovlash nihoyasiga yetgach, baliqlarning o‘rtacha vazni va hovuzning baliq unumdorligi (s/ga) aniqlanadi. Shundan so‘ng yakuniy ovlash dalolatnomalari tuziladi.
Baliq o‘stirish yo‘nalishlari:

• 
  ekstensiv o‘stirish: hosildorlik to‘liq tabiiy oziqa bazasiga bog‘liq;
  
• 
  yarim intensiv o‘stirish: hosildorlik tabiiy oziqa bazasi va qo‘shimcha kiritiladigan oziqaning miqdori va sifatiga bog‘liq;
  
• 
  intensiv o‘stirish: hosildorlik to‘liq sun’iy oziqaga bog‘liq. Bunda tabiiy oziqa suv tarkibini buzib hosildorlikni pasaytirishi mumkin.
  

_? NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Yurtimizda tovar baliqlarni o‘stirishning necha yillik sikli qabul qilingan?
   
2. 
   Òovar baliqlarni yetishtirishga ta’sir etuvchi omillar qaysilar?
   
3. 
   Baliq yetishtirishni kichik hovuzlarga o‘tkazish maqsadga muvo- fiqmi? Nima uchun?
   
4. 
   Vegetatsiya davrida o‘tkazilishi lozim bo‘lgan tadbirlar.
   

8.