O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi

Bibliografik  kartotekalarni  tuzish
Kartotekalar MBAning tarkibiy qismi bo‘lib, aniq bir tizimga
ega  holda  tashkil  etiladi.  Umumiy  (universal)  bibliografik
kartotekalar  maqolalarning  sistemali  kartotekasi  bo‘lib,  vaqtli
matbuot  nashrlari,  davomli  nashrlar  va  to‘plamlardan  olingan
materiallarni, hujjatlarni bibliografiyalashning tanlangan qoidasiga
amal  qilgan  holda  aks  ettirilgan  bibliografik  kartotekadir.  Bu
kartotekalar  mamlakatning  ijtimoiy-siyosiy  hayoti,  iqtisodi,
madaniyati  va  san’ati,  kashfiyotlar,  ixtirolar,  buyuk  olimlari  va
mashhur  kishilari,  davlat  va  jamoat  arboblari  va  kitobxonlarni
qiziqtiruvchi mavzularga oid tashkil etiladi. Ularda badiiy asarlar
haqidagi  tanqidiy  materiallar  va  taqrizlar  ham  bo‘ladi,  agar
ularda  nishonlanadigan  bayramlar,  sanalar,  unutilmas  voqealar
haqidagi  materiallar,  turli  xil  tadbirlarni  tayyorlash,  kinofilmlar
va telepostanovkalar, teatr tomoshalari haqidagi materiallar berib
borilsa,  yana  ham  unumli  bo‘ladi.
Kartoteka bir necha yillik davrni o‘z ichiga oladi. Yozuvlar
sistemali va ichki alifbo tartibida beriladi. Kartoteka bilan mun-
tazam  va  rejali  ish  olib  boriladi.Uni  tahrir  qilib  borish  zarur.
Buni  bosh  bibliograf  bajaradi.  Yangi  bo‘limchalar  kiritish,
o‘zgarishlar  berish,  mavzular  nomini  o‘zgartirish,  nokeraklarini
olib  tashlash  mumkin.  Ammo  bu  haqda  eslatma  yoki  pasport
yozib boriladi. Bu rubrikator deb ataladi. Ayrim kutubxonalarda

---

175
umumiy  kartoteka  vazifasini  Bosh  axborot  kartotekasi  bajaradi.
U  kitobxonlar  asosiy  guruhlarining  axborotga  bo‘lgan  talablari
asosida tashkil etiladi. U predmet-mavzuli kartoteka bo‘lib, bo‘limlar
alifbo tartibida joylashtiriladi. Bu kartoteka muntazam tahlil qilib
boriladi va keyingi 10 yil davomidagi materiallar kiritiladi. Avval
rasmiy  hujjatlar,  to‘plamlardagi  materiallar,  vaqtli  matbuot
nashrlaridan  olingan  maqolalar  teskari  xronologik  tartibda
joylashtiriladi.