O‘zbek tilshunosligi kafedrasi «hozirgi o‘zbek tili» fanidan o‘quv- uslubiy majmua



Download 1,5 Mb.
bet129/184
Sana24.08.2021
Hajmi1,5 Mb.
#154722
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   184
Bog'liq
O‘zbek tilshunosligi kafedrasi «hozirgi o‘zbek tili» fanidan o‘q

Jo'nalish kelishigi. Shu kelishikdagi otdan anglashilgan ish-harakatning kimga? nimaga? tegishli ekanligini, ish-harakatning bajarilish vaqtini ifodalaydi. Masalan. bu uyni qishloq kutubxonasiga aylantirmoqchimiz. (O.Yo.) Haydar hovliga ki-rishga chog'lamb, usti boshini ko'zdan kechirdi. (T.Mai.)

Oqshomga yaqin villaga Muzaffarxon bilan Gulzor begim kelishdi. (T.Mai.) Jo'nalish kelishigi -ga qo'shimchasi bilan shakllanib, k tovushi bilan tugagan so'zlarga qo'shilganda aytiladi va shunday yoziladi. Masalan, Inson ko'kka boqar doimo, Tintuv qilar ocmonni faqat. (E.V.) g' undoshi bilan tugagan so'zlarga qo'shilganda q aytiladi va shunday yoziladi.Qishloqqa kelganda uni ko'rmay, bir-ikki kun uning bog'ida bo'lib, tongotar suhb^tlar qunnay ketmas edi. (O.Yo.)Jo'nalish kelishigi qolgan barcha hollarda g yoziladi. So'zlar quyidagi ma'nolarni anglatib. turli sintaktik vazifalardakeladi.Harakatning bajarilishi uchun ishtirok etgan shaxs, predmetnianglatadi. Jo'nalish kelishigining bu ko'rinishi kimga? nimaga?so'roqlaridan biriga javob bo'lib, gapda to'ldiruvchi vazifasinibajaradi. Masalan, Bundan tashqari otalik muhabbatini vamas'uliyatini menga tashlab ketgan. (A.Q.) Ikki tomonda ikki o'q-yoyga o'xshab salohu kamonlarini taqib. bellarini siqib, bog'lab olganyigitlar o'z yuzboshilarini saqlab shay turardilar.

  1. Harakatning bajarilish o'rnini bildirib, qaerga? qaerda?so'roqlaridan biriga javob bo'lib, gapda o'rin holi vazifasida keladi.Masalan, Yulduzlarga kemalar yo'Uab, jonzod izlar cheksiz fazoda.(E.V.) Yozyovonga ikkoving komandirlik qilasan. (S.A.)

  2. Harakatning bajarilish vaqtini ifodalab qachon?qachongacha? so'roqlariga javob bo'ladi. Tushgacha uch yarimniyasab qo'yganbo'lsang, kechgacha yerni timdalab tashlamasang,deyman, - dedi Ikromjon.(S.A.)


Download 1,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish