O‘ZBEK TILINING TAʼLIMIY KORPUSI
Taʼlimiy korpus
Korpus – muayyan tilning o‘ziga xos xususiyati va variantlarini aks ettiruvchi bir necha
belgi asosida tanlab olingan elektron shakldagi matn parchalari, lingvistik tadqiqot
uchun asos vazifasini o‘taydigan tizim.
Til korpusi bugungi kunda jahonda tez taraqqiy etayotgan soha, u korpus lingvistikasi
mutaxassislari tomonidan ilmiy tadqiqotlar olib borish, til o‘rgatish maqsadida
yaratilmoqda.
Taʼlimiy korpus ona tili hamda xorijiy tilni o‘rganishda birdek ahamiyatli. Tilni
o‘rgatishda lug‘at boyligining kattaligini ko‘rsata olish, so‘zning qo‘llanish imkoniyatini
u yoki bu grammatik konstruksiya orqali tushuntirish uchun misollar massivini
ko‘rsatishda korpus juda qo‘l keladi. Til taʼlimi uchun muhim bo‘lgan misolning doimiy
yangilanib borishi, buni aks ettirib turish xususiyati hamda imkoniyati faqat korpusda
mavjud. O‘qituvchi yangi, ishonarli, cheksiz hamda xilma-xil misollarni shu yerdan
topa oladi, topshiriq, mashqlarni belgilashda qiynalmaydi, bir necha daqiqada
mavzu bo‘yicha yangi-yangi misollardan iborat topshiriqlarni tayyorlay oladi.
Til korpusi
Til korpusi – maʼlum tilning belgilangan davrdagi, xilma-xil janr, rang-
barang uslub, hududiy hamda ijtimoiy variantdagi matnlarining elektron
shakldagi maxsus dasturiy taʼminot asosidagi yig‘indisi.
Taʼlimda korpusdan foydalanish quyidagi jarayonlar uchun zamonaviy
instrumentariy vazifasini bajaradi.
Taʼlimiy korpusda didaktik ahamiyatga ega bo‘lgan quyidagi resurslar mavjud
bo‘ladi:
Taʼlim jarayonida taʼlimiy korpusdan foydalanish o‘quvchiga tilni egallashning
professional-relevant aspektlarini yuzaga chiqarish imkonini yaratadi. Masalan, til
kurslarida bo‘lajak tarjimonning eʼtiborni leksik birliklarga, huquqshunosda esa
terminologiyaga qaratish ko‘nikmasini shakllantiradi. Taʼlimiy korpus talaba eʼtiborini
matndagi birlikni bog‘lab turuvchi vositani farqlashga ham qaratadi. Shunday yo‘l
bilan korpus tilni o‘rganuvchi taʼlim oluvchilar guruhiga kasbga yo‘naltirilgan taʼlimda
asosiy omil sanalgan differensial yondashuvni qo‘llashga zamin yaratadi.
Til taʼlimida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining eng samarali elektron
manbalari sifatida elektron lug‘at, o‘rganilayotgan tilda multimedia materiali,
ixtisoslashtirilgan o‘quv resursi, elektron aloqa vositasi farqlanadi. Shunday vositalar
sirasidan podkast, veb-kvest hamda taʼlimiy korpus ham o‘rin olishi mumkin. Buning
uchun o‘zbek tili taʼlimiy korpusini tuzish, undan ona tili hamda o‘zbek tilini xorijiy til
sifatida o‘qitishda foydalanishga erishish o‘zbek lingvodidaktikasini yangi pog‘onaga
ko‘taradi; jahon taʼlim standartlari darajasiga olib chiqishga muayyan darajada
xizmat qiladi.
Tizim haqida ma’lumot .
Kontakt ma’lumotlari
Tel: +998 71 281 45 11
Email: info@navoiy-uni.uz
Addres: 103 Yusuf Xos Hojib ko‘chasi, Yakkasaroy tumani, Toshkent, 100100,
O‘zbekiston
Copyright © 2021. All rights reserved
Do'stlaringiz bilan baham: |