O‘zbek tilini sohada qo‘llanilishi

1-topshiriq. Quyidagi gaplarda o‘zbek tiliga xos bo‘lmagan so‘zlar bor. Ularning tilimizga mos keladigan muqobil variantini qo‘llang.

1. 
   O‘zbek xalqining madaniyatiga xos bo‘lgan milliy xususiyat mavhum emas, balki mutlaqo konkret tushunchadir. (konkret-aniq)
   
2. 
   Kliyentlarga samarali xizmat ko‘rsatishni yo‘lga qo‘yish rejalashtirilgan. (kliyent-mijoz)
   
3. 
   Do‘kondan bezgaz suv bilan biroz farsh olib keldim. (bezgaz-gazsiz, farsh-qiyma)
   
4. 
   Tug‘ilgan kunim ajoyib o‘tdi, qimmatbaho padarkalarni aytmasa ham bo‘ladi. (padarka- sovg‘a)
   
5. 
   Bu kitobning avtori kim? (avtor-muallif)
   

Eslatma!
Nutq jarayonida rus tilidagi so‘zlarni qo‘shib gapirish, avvalo, tilga bo‘lgan hurmatsizlik, uning imkoniyatlarini to‘g‘ri baholay olmaslik sifatida baholanadi. Qolaversa, bu holat nutqning sofligiga putur yetkazadi.
2-topshiriq.
Bulut ichida so‘zlar keltirilgan. Ularni matn ichiga to‘g‘ri joylashtiring.

Darvoqe marhamat, ha, balli, menimcha

Qogʻozlar

• 
  … , hurmatli hujjatlar, bu yoqqa o‘tinglar! Faxriy yorliqlar o‘ngga,
  

tashakkurnomalar chapga. Diplomjon! Sizga davra to‘ri muntazir. Sertifikatxon, toifangiz qanaqa? Mahalliy bo‘lsa, chetroq turing. Xalqaro bormi, xalqaro? … , markazga! Kimlar qoldi? Taqrizlar, tavsiyanomalar, fikrnomalar tik tursa ham bo‘laveradi. Kitoblar ham bor ekan-ku, … ularga joy qolmadi-yov.
… , insonning o‘zi qani?
(N. Ibrohimova)
3-topshiriq. Quyidagi savol va topshiriqlarni yozma bajaring.
Savol va topshiriqlar
1.О‘zbek tiliga Davlat tili maqomi berilishining tarixiy asosini tushuntiring?
2. Tilni erkin tanlash huquqi deganda nimani tushunasiz?
3. Davlat tili haqidagi qonunni bajarish qanday amalga oshiriladi?
4. Davlat tili haqidagi qonunni ijro etish qanday amalga oshiriladi?

1^ Ўзбекистон Миллий энциклопедияси. 11-жилд, Т., 2005, 528-бет.

2^ Қаранг: Маҳмудов Н. ва бошқалар Ўзбек тилида иш юритиш Т.: ЎзСЭ Бош редакцияси, 1990 йил, 5-12-бетлар