O‘zbek tilini sohada qo‘llanilishi” fanidan O‘quv-uslubiy majmua toshkent – 2021

Ishdan boʻshashdagi suhbat. Ishdan boʻshashdagi suhbat ishchiga tashkilotdan boʻshaganda yoki ketayotganida boʻladi. Tashkilot -

• 
  Ishchining ketish qarorining aniq sababini biladi
  
• 
  Pensiya fondi, guruh sugʻurtasi, toʻlanishi kerak boʻlgan toʻlovlar qachon toʻlanishi haqida ma’lumot berishi
  
• 
  Tashkilot siyosati haqidagi ishchining fikridan javob reaksiyasini bilishi
  
• 
  Oxirgi chek toʻlovi qachon tayyor boʻlishi va qanday berilishi haqidagi ma’lumot beriladi
  
• 
  Ishchiga berilgan barcha kitoblar, ma’lumotnomalar, vositalar, jihozlar oʻsha paytning oʽzida tekshirilishi mumkin.
  

Muammo,li suhbat. Muammo, suhbati, asosan, muammo keltirib chiqaruvchi ishchilar uchun boʻladi. Bu holatda ishchi ogohlantirishga qaramasdan muammo keltirib chiqaruvchi, ish unumdorligi va xatti-harakatlari qoniqarsiz boʻlgan. Suhbat qiluvchida esa ogohlantirish va eslatmalardan koʻra yechim taklif etish ehtimoli koʻproq boʻladi. Ishchining past ish unumdorligi sababi yuzma-yuz suhbatda aniqlanishi mumkin, bular uy muammolari, sogʻliq muammosi, ta’limning yetishmasligi, ishidan qoniqmaslik, atrof-muhit muammosi, iyerarxik muammo va shu kabilar boʻlishi mumkin. Koʻpchilik tashkilotlarning maslahat beruvchi xodimlari kabi qulayliklari bor va ularga maslahatchi bilan maslahat soati taklif qilinishi mumkin.
Stress tekshiruvchi suhbat. Stress tekshiruvchi suhbat u yoki bu shaxsni stressga reaksiyasini tekshirish maqsadida nomzodlarni qiyin holatga qoʻyadi. Bu metod ranjimasdan qiyin holatlarga ro‘baro‘ keluvchi shaxsni lavozimga tanlashda qoʻllaniladi. Stress tekshiruvchi suhbat nomzodlarning jasurlik, odoblilik, sovuqqon tabiat va oʽzini tuta bilish kabi xislatlarni boshqa shaxslar va guruhlarga zid kelgan hollarda tekshiradi.
Tanlov suhbati. Tanlov suhbatning eng asosiy maqsadi muayyan ish oʻrinlari uchun nomzodlarning mosligini aniqlashdir.Ishga yollanishdagi suhbatlar suhbat oʻtkazuvchilar guruhi tomonidan oʻtkaziladi. Suhbat 10 minutdan 45 minutgacha, hatto,ki, undan ham uzoqroq vaqtni olishi mumkin. Suhbat oʻtkazuvchilar esa yaxshi nomzodlarga bundan ham koʻproq vaqt ketkazadilar. Ular nomzodlarning tashkilotga qoʻshilish uchun mosligini baholashga qodir boʻlishlari uchun yetarlicha ma’lumot yigʻishlari kerak boʻladi. Nomzodlar ham tashkilot, uning ishchilarga oid siyosati va madaniyati, yangi ishchilardan nima kutishi va karyera rivojlanishida qanday imkoniyatlar taklif etilishi haqida bilib olishlari shart.
Shaxsning tanlagan sohasi boʻyicha malakali, yuqori mahoratga ega mutaxassis sifatida shakllanishi murakkab jarayon boʻlib, unga koʻp yillik samarali mehnat, ijodiy izlanishlar natijasidagina erishish mumkin. Biroq, mazkur sifatlarning shakllanishi uchun zamin oʻrta maxsus kasb-hunar kollejlaridagi tahsil jarayonida yaratiladi. Boʻlajak iqtisodchi-pedagogning kasbiy tayyorgarligi jarayonida mutaxassislikka oid bilim, koʻnikma va malakalarni oʽzlashtirib borishi bilan bir qatorda psixologiya fani boʻyicha nazariy va amaliy bilimdonlikning shakllanishi ham muhim ahamiyatga ega. Xalq xo‘jaligining turli sohalaridagi ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni hal etish, dolzarb vazifalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun har bir mutaxassisda kasbiy kompetentlikni shakllantirib borishga e’tibor qaratish maqsadga muvofiqdir. Kasbiy kompetentlik kishining kasbiy faoliyat bilan bogʻliq vazifalarni bajara olish qobiliyati va undan samarali foydalana olish imkoniyati boʻlib, u shaxsga xos koʻplab psixologik xususiyatlarga ega boʻlishni taqozo etadi.