O’zbek tilidagi reklamalarning sotsiolingvistik tadqiqi

Kim Elena Sergeevna UTT shifokori 

 

Moskva diplomi va ulkan tajribaga ega. 

 

kattalar va bolalar bo`qoq, jigar, o`t pufagi,  

 

taloq, buyrak, oshqozon osti bezlari, buyrak 

 usti va ichki jinsiy a`zolari kasalliklarining 

aniq tashxisini qo`yadi. 

Manzil: “Qo`yliq” bozori, Farg`ona ko`chasi, 1/1. 

Tel.: [phone]. 

Reklama 

matnlarini 

tuzishda 

har 

qanday 

neologizmlarni 

hamda 

qisqartmalarni  qo`llashdan,  umumiy  frazalar,  ishonarli  deb  bo`lmaydigan  dalilda 

hamda maqtovni oshirib yuborish va orttirma darajada ta`riflashdan qochish lozim. 

Yo`l  ko`rsatkichlarida  ham  ma`lum  ma`noda  reklama  bor.  Yo`l 

ko`rsatkichlari, 

yo`nalishlari 

axborot 

beruvchi, 

ko`cha 

tiliga 

mansub 

kommunikativ vositalardir, lekin ular reklama hisoblanmaydi. 

Reklama  matnlarida  yangi  so`zlar  keng  qo`llanilsa  ham,  ularni  izohlovchi 

adresant,  adresatga  to`g`ri  ma`lumot  beruvchi  yordamchi  vositalar,  ya`ni 

neologizmlarin izohlovchi tasvir orqali berilishi reklama matnining to`laqonliligini 

ta`minlaydi. 

---

 

33 

Ba`zi  reklama  matnlarida  asosan  ingliz,  nemis  va  fransuz  tillaridan 

o`zlashgan  xorijiy  iqtisodiy  atamalardan  foydalaniladi.  Masalan,  marketing, 

franchayzing,  xolding,  optsiya  atamalarining  mazmuni  ko`pchilik  adresatlarga 

tanish emas. 

Har bir reklama vositasi o`zida ma`lum bir xabarni (murojaat, e`lon) qamrab 

oladi.  Reklama  matnlarida  uchraydigan  yana  bir  muammo  tor  soha 

mutaxassislariga  mo`ljallangan  reklama  matnlaridir.  Bunday  reklama  matnlarida 

sohaviy  (texnikaviy) so`z birikmalarining  qisqartma shaklda berilishi reklamaning 

ahamiyatini  yo`qotadi.  Chunki  bunday  birikma  terminlarni  tushunuvchi  adresatlar 

doirasi  chegaralangan  bo`ladi.  Tor  sohaga  oid  terminlar  agar  qisqartma  sifatida 

berilsa,  uni  tushunuvchi  adresatlar  soni  yana  ham  kamayadi.  Shu  sababli  reklama 

natijalarida adresatlarga tushunarsiz qisqartmalarni,  ya`ni abbreviativ birikmalarni 

berib bo`lmaydi. Masalan,