O‘zbek tilida “Ma’naviyat” semali leksik birliklarning semantik tahlili

5.  “Xulq-atvor” semasiga ega bo‗lg an birliklar: xushmuomalilik, 

sadoqat, chidamlilik, samimiylik, saxiylik, e‘tiqod, odob, halol, fidoyi, 

uquvli, bilimdon, xushyor,  irodali.  

A.2.  “Bunyodkorlik”  semasiga  ega  bo„lgan  birliklar    yana  o‗z  ichida 

quyidagi  semantik  guruhlarga  bo‗linadi:“din”,  “dunyoviylik”,  “milliylik”, 

“huquq”,  “vatanparvarlik”,  “falsafa”,  “ma‟rifat”,  “insonparvarlik”, 

“madaniyat”, “axloq”. 

---

58 

 

a)  “Din” semasiga ega bo‗lgan birliklar: iymoni butun, shariat, taqdir, 

tarbiya,  hayo,  ruhiy  poklanish,  din-u  diyonatimizni  tiklash,  diniy 

qadriyatlar,  diniy  e‘tiqod,  dinlararo  bag‗rikenglik,  vijdon  erkinligi, 

dinit  ma‘rifat,  islom  madaniyati,  e‘tiqod,  diniy  bag‗rikenglik, 

vijdon, vijdon erkinligi, Alloh, farishta, e‘tiqod erkinligi.  

b)  “Dunyoviylik(huquq)”  semasiga  ega  bo‗lgan  birliklar:  yangi 

jamiyat  qurish,  huquqiy  tarbiya,  huquqiy  ong,  huquqiy  madaniyat, 

saylovchi,  fuqarolik  jamiyati,  konstitutsiya,  konstitutsiyaviy  burch, 

inson  huquqlari,  tafakkur  asri,  hayot  talabi,  dunyoviy  davlat, 

taraqqiyot,  internet,  demokratik  jamiyat,  erkin  inson,  demakratik 

tamoyil,  demokratik  qarashlar,  demokratik  nuqtai  nazar,  huquqiy 

davlat,  demokratik  davlat,  erkin  fikrlash,  siyosiy  qarashlar, 

demokratiya darsxonasi, ijtimoiy fuqarolik idorasi, erkin fikrlash.    

c)  “Milliylik”  semasiga  ega  bo‗lgan  birliklar:  milliy  tarbiya,  milliy 

qadriyat, milliy tiklanish, umummilliy an‘ana, milliy tuyg‗u, milliy 

o‗zligimizni  anglash,  milliy  iftixor,    milliy  g‗ururimiz,  milliy 

manfaatlar,  milliy  til,  milliy  o‗zligimiz,  milliy  qadriyat,  milliy 

g‗oya,  milliy  an‘ana,  milliy  ruh,  milliy  tafakkur,  milliy  boylik, 

milliy  davlatchilik,  milliy  istiqlol  mafkurasi,  milliy  madaniy 

markaz,  milliy  mafkura,  milliy  mentalitet,  milliy  meros,  milliy 

munosabat, milliy ma‘naviy markaz, milliy ma‘naviy qiyofa, milliy 

ma‘naviyat,  milliy  ruh,  milliy  urf-odat,  milliy  o‗zlik,  milliy 

qahramon, milliy g‗oya, milliylik.