Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Atamalar túsindirmesi
:
Eki tárepleme baylanıslar
— xalıqaralıq qatnasıqlarda eki ǵárezsiz 
subyekttiń — eki mámleket yaki eki xalıqaralıq shólkemniń óz 
ara baylanısları;
Industrial rawajlanıw
 
— awır hám jeńil sanaat, qalaberse, 
jámiyettiń ekonomikalıq jetilisiwine sheshiwshi tásir kórsetetuǵın 
áhmiyetli tarmaqlarınıń rawajlanıwı.
Soraw hám tapsırmalar
:
1. Ózbekstan hám Yaponiya birge islesiw baylanıslarınıń baǵdarları 
nelerden ibarat?
2. Aziyanıń jańa industrial rawajlanıp atırǵan ellerine qaysı 
mámleketler kiredi? Olar menen baylanıslardıń áhmiyetliligi nede?
3. Ózbekstannıń shet mámleketler menen qatnasıqlarına tiyisli kesteni 
toltırıń. 
Mámleketler
Yaponiya
Hindistan
Koreya
Saparda bolǵan jılları
Nátiyjeler
4. 2017-jılı Koreya hám Ózbekstan qatnasıqlarında qanday procesler 
baqlandı?
5. Ózbekstan Respublikasınıń Birinshi Prezidenti dáslepki rásmiy 
saparın qaysı mámleketke shólkemlestirgen? Bul mámleket penen 
baylanıslardıń rawajlanıw perspektivaları nelerde kórindi?

---

129
IX BAP. 
ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍNÍŃ KÓP TÁREPLEME 
BIRGE ISLESIW BAYLANÍSLARÍNÍŃ RAWAJLANÍWÍ
21-tema. 
Ózbekstannıń Birlesken Milletler Shólkemi sheńberindegi 
xızmeti hám tınıshlıqtı súyiwshi sırtqı siyasat
Ózbekstan hám BMSh
. Ózbekstan 
Respublikası 1992-jılı 2-martta BMShne 
qabıl etildi hám elimiz dúnya keń 
jámiyetshiliginiń teń huqıqlı aǵzası bol-
dı. Ózbekstannıń burınǵı mámleketlik 
basshısı Islam Karimov tárepinen BMSh 
minberinde alǵa súrilgen usınıslar pút-
kil dúnyada tınıshlıq hám turaqlılıqtı 
bekkemlew, social-ekonomikalıq ra-
wajlanıwǵa járdemlesiw, yadro qura-
lı tarqalıwınıń aldın alıw jolında 
dúnya keń jámiyetshiligin birlestiriwge umtılıp atırǵan BMSh hám 
dúnya keń jámiyetshiligi tárepinen qızǵın qollap-quwatlandı. Solardan, 
1993-jılı 28-sentyabrde BMSh Bas Assambleyasınıń 48-sessiyasında 
Mámleketimiz Birinshi Prezidenti Islam Karimov dáslepki ret bayanat 
qıldı. Onda Oraylıq Aziyanı yadro quralınan jıraq zona dep járiyalaw, 
Aral mashqalası boyınsha BMShniń arnawlı komissiyasın dúziw 
sıyaqlı bir qatar áhmiyetli usınıslar alǵa súrildi. 1993-jılı oktyabrde 
Tashkentte BMShniń wákilxanası jumıs basladı. Ózbekstannıń basla-
ması menen hám BMSh basshılıǵında 1995-jılı sentyabrde Oraylıq 
Aziyada qáwipsizlik hám birge islesiw máselelerine arnalǵan Tashkent 
keńes-seminarı shólkemlestirildi. 1995-jılı 24-oktyabrde Nyu-Yorkta 
BMShniń 50 jıllıq múnásibeti menen Islam Karimov soz sóylep, 
Awǵanstandaǵı keskinlikti sheshiw gilti, eń dáslep, sırtqı kúshlerdiń 
aralasıwın saplastırıw kerek degen usınıstı kirgizdi. 2000-jılı BMSh Bas 
Assambleyasınıń 55-sessiyası «Mıń jıllıq sammit»inde Islam Karimov 
BMSh minberinen BMShniń regionallıq hám globallıq mashqalaların 
sheshiwdegi ornı hám áhmiyetin arttırıw boyınsha ilajlar baǵdarlaması 
qabıl etiliwi zárúrligin aytıp, Qáwipsizlik Keńesiniń turaqlı aǵzaları 
9 – Ózbekstan tariyxı, 11-klass
Birlesken Milletler 
Shólkeminiń bayraǵı

---

130
quramına Germaniya hám Yaponiyanı 
kirgiziwdi, 
global 
hám 
regionallıq 
ilajlarǵa múnásibet bildiriwde tezlikti 
arttırıw ushın Bas Xatker wákilliklerin 
keńeyttiriw lazımlıǵın ayttı. Ózbekstan 
Prezidenti baslaması menen 2001-jılı 
BMSh Qáwipsizlik Keńesiniń terrorizmge 
qarsı gúresi boyınsha arnawlı komiteti 
shólkemlestirildi. 2010-jılı BMSh Bas 
Assambleyasınıń 65-sessiyasındaǵı Elimiz 
Birinshi Prezidenti Islam Karimov óz 
sózinde dúnya elleri itibarın jáne Oraylıq 
Aziyadaǵı qıyın mashqalalardı sheshiw 
jollarına qarattı. 2002-jılı oktyabr ayında 
BMSh Bas xatkeri Kofe Anannıń, 2010-jılı 
aprel ayında BMSh Bas xatkeri Pan Gi Munnıń Ózbekstanǵa saparları 
da elimizdiń xalıqaralıq jámiyetshiligindegi ornı bekkemlenip, abırayınıń 
artıp baratırǵanlıǵınıń dálili boldı. 2017-jılı iyunde BMSh Bas xatkeri 
Antoniu Guterrish Ózbekstanda saparda boldı. Samarqandta ol Prezident 
Shavkat Mirziyoev penen ushırastı. Guterrish Ózbekstan Respublikası 
Birinshi Prezidenti Islam Karimov qábirin zıyarat etip, keyin Aralboyı 
aymaǵındaǵı jaǵday menen tanıstı.
Ózbekstan BMShniń bir qatar mákemeleri, Jáhán banki, Xalıqaralıq 
valyuta fondı (XVF), Jáhán sawda shólkemi (JSSh), BMShniń Evropa 
boyınsha ekonomikalıq komissiyası (EEK), BMSh sawda hám rawajlanıw 
boyınsha konferenciyası toparı sıyaqlılar menen keń kólemli birge islesiw 
baylanısların jolǵa qoydı. Sonday-aq, Ózbekstan Respublikası BMSh 
sheńberindegi qánigelestirilgen mákemeler — Jer júzilik densawlıqtı 
saqlaw shólkemi, Xalıqaralıq miynet shólkemi, Xalıqaralıq balalar fondı 
(YuNISEF), Xalıqaralıq Olimpiya komiteti, Xalıqaralıq avtomobilshiler 
awqamı hám basqa shólkemlerdiń de aǵzası bolıp esaplanadı.