Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Úsh basqıshlı sport oyınları
. Ǵá-
rezsizlik jıllarında elimizde dene tár-
biyası hám sporttı ǵalabalastırıwda 
ayrıqsha dáwir boldı. Bul boyınsha 
Balalar sportın rawajlandırıw res-
publika fondınıń shólkemlestiriliwi, 
2000-jıldan baslap joqarı oqıw orınları 
studentleri arasında «Universiada», 
orta arnawlı kásip óner kolledjleri oqıwshıları arasında «Bárkamal 
áwlad», ulıwma bilimlendiriw mektepleri oqıwshıları arasında «Úmit 

---

87
nálsheleri» sport jarıslarınıń shólkemlestiriliwi áhmiyetli boldı. Úsh 
basqıshlı sport turnirleri shólkemlestiriliwinen maqset jaslar arasında 
salamat turmıs tárizin úgit-násiyatlaw hám de xalıqarlıq jarıslar ushın 
mámleketlik saylandı komandasına talabanlardı tayarlawdan ibarat boldı.
Sońǵı jıllarda elimiz tárepinen hayal-qızlar sportın rawajlandırıwǵa 
qatań itibar qaratılıp, ásirese, sporttıń kórkem gimnastika hám sinxron 
júziw túrleri rawajlandırılmaqta. Bunı dene tárbiya hám sport penen 
shuǵıllanıwshı hayal-qızlar sanınıń turaqlı artıp barıwı da tastıyıqlaydı. 
Haqıyqattan da, gárezsizlik jıllarında sport mektepleri hám túrli 
komandalarda jergilikli millet qızlarınıń qızıǵıp, belsendilik penen 
shuǵıllanıwları kóbeyip bardı. 
Ǵárezsizlik jıllarında tek ǵana sporttıń xalıq arasındaǵı ǵalabalıǵın 
támiyinlew emes, bálkim ayırım sport túrlerin rawajlandırıwǵa úlken 
itibar berildi. Sonıń ishinde, milliy gúres, tennis, shaxmat, boks 
boyınsha Ózbekstan sportı dúnya kóleminde óz ornına iye boldı. 
Tennis boyınsha Iroda Tulaganovanıń, boks boyınsha Ruslan Chagaev, 
Artur Grigoryan hám Muhammadqodir Abdullaevlardıń dúnya sport 
arenalarındaǵı jeńisleri Ózbekstan sportshılarınıń dáslepki nátiyjeleri edi.
Gúres
. Ǵárezsizlik sharapatı menen milliy sport túrleriniń qayta 
tikleniwine hám olardıń sport túri sıpatında xalıqaralıq kólemde tán 
alınıwına imkaniyatlar jaratıldı. 1992-jılı Termiz hám Shahrisabz 
qalalarında milliy gúres boyınsha dáslepki xalıqaralıq jarıs ótkizildi. 
1992-jılı Ózbekstanda gúres federaciyası, 2001-jılı belbewli gúres federa-
ciyası dúzildi. Prezidenttiń arnawlı pármanı menen 1998-jılı sentyabrde 
Tashkentte Aziya, Afrika hám Evropa materiginen kelgen 28 mámleket 
wákilleri qatnasıwında Xalıqaralıq gúres Associaciyası dúzildi.
2000-jılı bolsa Túrkiyanıń Ankara 
qalasında gúres boyınsha 2-jáhán 
chempionatı bolıp ótti. Ózbek gúresi 
dúnyaǵa belgili bolıwı menen jáne 
de internacional ózgeshelikke iye 
boldı. 2016-jılǵa kelip, Xalıqaralıq 
gúres Associyasınıń jer júziniń barlıq 
kontinentlerinde 120 dan aslam gúres 
federaciyaları dúzildi. Milliy sport 
Gúres boyınsha xalıqaralıq turnir 

---

88
túriniń xalıqaralıq maydanda keń tán alınıwı da elimiz xalıqaralıq 
baylanıslarınıń jáne de keńeyiwine, onıń qáliplesiwine sebep bolmaqta.