O'zbek sportchilarini olimpiada o'yinlari

HOZIRGI ZAMON SPORT TURLARI TURKISTONDA RIVOJLANISHI
Sport turlari bo’yicha musobaqaoldi tayyorgarligi mikrosiklida yuklamalar xajmi chidamligi va ularni dam olish bilan novbatlashuvi me’yorlariga doir taklif tavsiyalar ko’p va serqirradir (17,21,34,38) soxa mutaxassislari (24,28,33) musobaqa oldi mikrosiklida yuklamalr hajmi jadalligi dam olish bilan navbatlashuvi jihatlari bilan farq qilishi kerak deb ta’kidlaganlar (23,25,31,33) yuklamalar musobaqaoldi tayyorgarlik bosqichida mikrosikl mashg’ulotlari bir-biridan farq qilishi kerakligi qayd etilgan. Lekin dastlabki yuklamalar qanday vositalar yordamida tabaqalashtirib yoritib berilmagan. Yangi asrni dastlabki o’n yili ichida chop etilgan darslikda (8) yuklamalarni bir cho’qqili, ikki cho’qqili bo’lishi mumkin deb qat’iy xulosa bildirgan. Bir cho’qqili xaftadagi mashg’ulotlardan birida barcha fiziologik ko’rsatkichlar maksimal darajada ko’tariladi. Ikki cho’qqilida xaftada ikki marta. Ular musobaqaga tayyorlashni umumiy vositasi deb xulosa bildirilgan. Keyingi beshinchi oltinchi kundagi fiziologik ko’rsatkichlarning yuklamalarsiz ko’tarilishi start oldidan oldingi holat deb bilib musobaqaoldi yuklamalarini hajm, jadallik jihatlardan pasaytirishni maqsadga muvofiq debbilish kerakligini tavsiya etgan. Shunday savol tug`ilishi tabiiy. Mikrosiklni beshinchi oltinchi kungi mashg`ulotlarida qanday harakatlar amalgam oshiriladi? Javob shuki ko`pgina murabbiy va tadqiqodchilar bunday mashg`ulotlarda u yoki bu tehnik – taktik harakatlardagi mohiyatli bo`lmagan xatolarni bartaraf etish, kurashchini o`zini – o`zi nazorat etish kerak bo`lsa u yoki bu jismoniy sifatlarni rivojlantirish kabilarni qamrab olmog`i zarur. Mutaxassislar musobaqaoldi mikrosiklini oxirgi ikki kunida, musobaqa talab etadigan darajadagi yuklamalar berishni no o`rin deb qat’iy xulosaga kelganlar. Adabiyotlarda tavsiya etilmagan. Aksincha tiklovchi vositalar: dush qabul qilish, dam olish, vitaminga boy ovqatlar iste’mol qilish kabi vositalardan foydalanish zarurligini albatta ertalabki gimnastika kompleksini bajarish kerakligi tavsiya etilgan. Tadqiqodlarni aytib o`tilgan xulosalari fiziologik, bioximik sport fani nazariyasi va musobaqa amalida asoslangan.
Yangi asrni dastlabki 2008 yillarida chop etilgan darslikda tiklanish jarayonini jadallashtiruvchi unum pedagogic, psixolagik, tibbiy biologic vositalarga turkumlangan.