O’zbek musiqiy folklyor janrlari tasnifi

Yalla — oʻzbek xalq ijodida keng tarqalgan, raqs bilan ijro etiladigan qoʻshiq turi. Xalq soʻzi, mumtoz va zamonaviy shoirlar sheʼrlariga aytiladi Yalla yakka, koʻpincha 2 va undan ortiq ijrochi tomonidan (doira va cholgʻu ansambli joʻrligida) ijro etiladi.

Yalla 2 turga boʻlinadi:

1) qoʻshiqjanriga yaqin, kuyi nisbatan tor diapazonli, asosiy misralar yakkaxon yallachi, naqarot esa guruh tomonidan doira joʻrligida aytiladi

2) Kuy diapazonining kengligi va tuzilishi (ayrimlarida baland pardali avj mavjudligi) jihatidan ashula janriga yaqin.

2) Kuy diapazonining kengligi va tuzilishi (ayrimlarida baland pardali avj mavjudligi) jihatidan ashula janriga yaqin.

Xalq orasida «Yaliyali», «Qalam qoshligim», «Jonon boʻlaman deb», «Ayrilmasun», «Figʻondur» kabi mumtoz Yallalar keng tarqalgan.

Terma — xalq qoʻshiqlari turi. Oʻzbek, qozoq, qoraqalpoq, uygʻur, qirgʻiz folklorida keng tarqalgan. Paydo boʻlish davriga koʻra anʼanaviy va zamonaviy turlarga boʻlinadi. Ikki asosiy koʻrinishi mavjud. Birinchisi — shoirbaxshilar tomonidan maxsus «tomoq» usulida («ichki ovoz» uslubida) aytiladigan, nisbatan rivojlangan, ritmoʻlchov jihatidan maʼlum erkinlikka ega epik mavzuli terma.

Terma — xalq qoʻshiqlari turi. Oʻzbek, qozoq, qoraqalpoq, uygʻur, qirgʻiz folklorida keng tarqalgan. Paydo boʻlish davriga koʻra anʼanaviy va zamonaviy turlarga boʻlinadi. Ikki asosiy koʻrinishi mavjud. Birinchisi — shoirbaxshilar tomonidan maxsus «tomoq» usulida («ichki ovoz» uslubida) aytiladigan, nisbatan rivojlangan, ritmoʻlchov jihatidan maʼlum erkinlikka ega epik mavzuli terma.

Ikkinchisi — shoirbaxshilar bilan birga xalq qoʻshiqchilari (mas., qozoqlarda — "termeshi") tomonidan ijro etiladigan, turli (nasihatomuz, lirik, hazil va boshqalar) mazmunda, tor hajmli, ritmoʻlchov jihatidan aniq kuylardan iborat, muayyan darajada kuychanlikka ega terma

Ikkinchisi — shoirbaxshilar bilan birga xalq qoʻshiqchilari (mas., qozoqlarda — "termeshi") tomonidan ijro etiladigan, turli (nasihatomuz, lirik, hazil va boshqalar) mazmunda, tor hajmli, ritmoʻlchov jihatidan aniq kuylardan iborat, muayyan darajada kuychanlikka ega terma