O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

T o q t u y o q li la r ( P e r is s o d a c t y la ) tu r k u m in in g
vakillari yirik
o'simlikxo'r hayvonlar bo'lib, oyog'ida 1 yoki 3 ta barmog'i mavjud.
3 — barmog'i kuchli taraqqiy etgan va oyoq o'qi shu barmoqdan o'tadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

O'mrov suyaklari y o ’q, oshqozoni oddiy bir bo'lmali. Toq tuyoqlilarga
Janubiy Amerika va Janubiy — Sharqiy Osiyo yalangliklarida tarqalgan
tapirlar, Afrika va Janubiy Osiyoda yashaydigan karkidonlar, zebralar,
Xitoy bilan Mo'g'uliston chegarasida tarqalgan Prjevalskiy oti, Tibetda
yashaydigan yow oyi eshaklar, qulonlar kiradi (47 —rasm). Toq tuyoqlilar
turkumiga 16 ta tur kiradi.
Q u l o n
Prjevalskiy oti.
47 - r a s m . T o q tu y o q lila r tu r k u m i v a k illa ri.
Prim atlar (P rim ates) tu rk u m i 
vakillari uchun oldingi miya yarim
sharlarining kuchli taraqqiy etganligi, miya yarim sharlarining po'stlog'ida
burma va ariqchalar murakkab sistema hosil qilganligi xarakterlidir. Bu
esa maymunlar oliy nerv faohyati yuqori darajada rivojlanganligidan
dalolat beradi. Ularning katta barmog'i boshqa barmoqlariga qarshi turadi
va panjalari tutqich bo'ladi. Primatlar turkumiga 200 dan ortiq tur kiradi
va ular 2 ta kenja turkumga bo'linadi (48 —rasm).
1. C hala m aym un lar (Prosim ii) kenja turkum i 
vakillarining o'lchami
kichik va o'rtacha kattalikda bo'lib, ko'pchiligining barmoqlari uchida
timoqlari bor. Ular asosan Madagaskar orolida tarqalgan. 52 ta turi
bor. Tipik vakillari ingichka lori, yo'g'on lori, indri, variy, q o‘1 —oyoq
yoki a y —aydir; tupay va uzunoyoq degan turlari esa Janubi —Sharqiy
Osiyoda yashaydi. Dumi uzun, tumshug'i cho'zilgan.