O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

1. K av sh q a y ta rm a y d ig a n la r (N on ru m in an tia ) k en ja tu rk u m ig a
cho'chqalar bilan begemotlar kiradi. Oziq tishlari bo'rtmali bo'lib, qoziq
tishlari doimo o'sib turadi. II va V barmoqlari boshqa juft tuyoqlilardagiga
nisbatan ancha yaxshi rivojlangan. Kavsh qaytarmaydiganlaming bizda
yashaydigan birdan—bir vakili to'ng'izdir. Begemot — Afrikada tarqalgan
g'oyat katta (3000 kg), gavdasi beo'xshov, terisi yalang'och va asosan
suvda yashaydigan hayvon.
2. 
K a v sh q a y ta ru v ch ila r (R u m in an tia) k en ja tu rk u m i 
vakillarining
oziq tishlari chaynash yuzasining yassiUgi, qoziq tishlarining juda kichik
yok i bo'lm asligi, oshqozoni juda murakkab bo'lib, 4 bo'lim dan
tu zilg a n lig i, II va V barm oqlarining sust riv o jlan gan ligi b ilan
xarakterlanadi. Bu kenja turkumga zubr, bizon, qo'tos, yak, to g 1 qo'ylari
va echkilar, sayg'oqlar, bug'ular, jirafalar, antilopalar, jayronlar, kabargalar
va boshqalar kiradi. O'zbekistonning turli mintaqalarida jayron, sayg'oq,
morxo'r, muflon, tog' echkilari uchraydi.
Q adoqoyoqlilar (Tylopoda) turkum iga 
haqiqiy tuyalar va lamalar kiradi.
Ular II — va V — barmoqlari yo'qligi, oziq tishlari chaynov yuzasining yassiligi,
oyog'ida kichikroq timoqsimon tuyoq borligi bilan xarakterlanadi. Yowoyi
ikki o'rkachh tuya Gobi sahrosida yashaydi, xonakilashgan holda Markaziy
Osiyoda, Oltoy o'lkasida, Qozog'iston va Qirg'izistonda yashaydi. Bir
o'rkachh tuya faqat xonakilashtirilgan holda ma'lum bo'hb, Shimoliy Afrika,
Janubiy—G'arbiy Osiyoda, MDH da esa Kavkaz bilan Turkmanistonda
yashaydi. Y ow oyi Amerika tuyasiga esa lama bilan alpaka kiradi.
Qadoqoyoqlilarga yana guanako va vikunyalar ham kiradi (46 — rasm).
46 — r a s m . Q a d o q o y o q lila r tu r k u m i v a k illa r i: 1 — b ir o 'r k a c h l i tu y a , 2 — 
g u a n a k a , 3 — ik k i o 'r k a c h l i tu y a , 4 — v ik u n y a .