O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

Nerv sistemasi. Planariyaning nerv hujayralari gidranikiga o'xshab tarqoq
joylashmasdan, aksincha, tananing oldingi tomonida to'planib, ikkita nerv
tugunini hosil qiladi. Bu nerv tugunlaridan tananing keyingi tomoniga ikkita
nerv tomiri chiqadi. Har qaysi nerv tomiri nerv tolalaridan va ulaming
ustida joylashgan nerv hujayralaridan tashkil topgan. N erv tomirlari
ko'ndalang nervlar orqali o'zaro qo'shilib, narvon shaklini hosil qiladi. Nerv
tugunlari va tomirlaridan tananing hamma qismiga nervlar ketadi. Ayniqsa,
tananing oldingi tomonidagi paypaslagichlarida va ko'zlarida nervlar ko'p
bo'ladi. Shunday qilib, planariyada va boshqa yassi chuvalchanglarda nerv
hujayralari va nerv tomirlari birgalikda nerv sistemasini hosil qiladi.
Planariya nerv sistem asi yordam ida har xil ta ’sir (harorat, suvning
tarkibi, m exan ik ta'sir)ni, ko'zlari yordam ida y o r u g 'lik n i sezad i.
Paypaslagichlar, teri va ko'zlar sezgi organlari hisoblanadi.
J in s iy s is te m a s i va k o 'p a y ish i. 
Tanasining oldingi qismida oval
shakldagi ikkita urg'ochilik ko'payish organi — tuxumdonlar, tanasining
o'rtaroq qismida esa juda ko'p erkaklik ko'payish organlari — pufakka
o'xshash urug'donlar joylashgan. Bu organlar uning jinsiy sistem asini
tashkil etadi. Tuxumdonlarda tuxumlar, urug'donlarda esa spermatozoidlar
hosil bo'ladi. Tuxum hujayrasi organizm ichida urug'lanadi. Urug'lanishda
ikkita planariya yaqinlashib, urug' hujayralari almashinadi. Urug'langan
tuxumlar sariq m odda bilan qoplanadi va to'p —to'p qilib pilla ichiga
qo'yiladi. Pilla tuxumlami noqulay sharoitdan saqlaydi. Yosh planariyalar
pilla devorini yorib suvga chiqadi. Dengizda yashovchi chuvalchanglar
m etom orfoz orqali rivojlanadi. Tuxumdan