O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

yashaydigan amfibiyalar hasharotlar, chuvalchanglar, molluskalar, ayrim
turlari xatto jo'jalar va sichqonlarni ham tutib yeydi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Amfibiyalaming ko'pchiligi bahorda ko'payadi. Baqa, qurbaqa va
boshqa ko'pchilik amfibiyalar tuxumlarini suvga tashlaydi va urug'lanishi
suvda o'tadi. Dumli va oyoqsiz amfibiyalarda esa urug'lanish ichki.
Amfibiyalaming pushtdorligi o'zgarib turadi. Baqalar 10000 tagacha
tuhum qo'yadi. Suvning haroratiga qarab itbaliqlar 
8
 kundan 28 kungacha
rivojlanadi. Yozning oxirida itbaliqlar baqalarga aylanadi. K o'pchilik
amfibiyalar nasli uchun qayg'urmaydi. Ammo ba'zi amfibiyalarda nasi
uchun qayg'urish nam oyon bo'ladi, lekin bularning pushtdorligi keskin
kamayadi. Masalan, oyoqsizlar 20 tacha tuxumlarini yer kovaklariga,
ildiz yoki tosh ostiga qo'yib, ulam i tanasi bilan o'rab isitadi. Am erika
pipalari 5 0 —100 tacha tuxumlarini orqasidagi chuqurchalariga qo'yadi.
Amfibiyalarda bir kecha — kunduz va fasl siklliligi bor. Qurbaqalar,
bo'z baqalar va tritonlar kechasi faol hayot kechiradi. Harorati va namligi
yuqori bo'lgan tropik o'rmonlarda ko'pchilik am fibiyalam ing hayoti
y il b o 'y i fa o l b o 'la d i. Lekin bu h u d u d la rd a q u r g 'o q c h ilik va
yog'ingarchilik fasllari almashinib turganda am fibiyalam ing hayot
muhitlari keskin o'zgaradi. Qurg'oqchilik mavsumida amfibiyalar uyquga
ketadi. O'rta shim oliy kenglikda esa amfibiyalar qishda uyquga ketadi.
Suvda ham quruqlikda y a sh o v c h ila m in g kelib ch iq ish i katta
ahamiyatga ega. Butun quruqlikda yashovchi umurtqali hayvonlarning
suv muhitidan quruqlik muhitiga chiqishi ulam ing tuzilishida muhim