O‘zbek filologiyasi fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek dialektologiyasi

87. Toshkent va Samarqand shevalari qaysi unlining qo‘llanish- qo‘llanmasligiga ko‘ra farq qiladi?
A. ye va e.
V. a va
S. a va ye.
S. e va a.
D. e va
YE. ye va .


88. SHeva deb:
A.O‘zbek tilining kichik territoriyasiga oid qismiga aytiladi.
V.O‘zbek tilining o‘ziga xos leksik xususiyatlariga oid bir qismiga aytiladi.
S.O‘zbek tilining o‘ziga xos fonetik va grammatik xususiyatiga ega bo‘lgan qismiga aytiladi.
D.SHeva territorial tildir.
YE.O‘zbek tilining leksik fonetik va grammatik xususiyatlariga ega bo‘lgan kichik qismiga aytiladi.


89. O‘g‘uz lahjasiga xos harakat nomi afffiksini aniqlang.
A. – yep, - maq
V. – maq, - mek
S. – mek, - sh
D. – v, - maq
YE. – mek, - ish


90. Qaratqich kelishigining –in , -in , -un , -un, affiksi qaysi shevalarda qo‘llaniladi?
A.Barcha shevalarda.
V.Toshkent shevasida.
S.Singarmonizmni yo‘qotgan shevalarda.
D.Singormonizmli shevalarda.
YE.Qipchoq lahchasi shevalarida.


91. Qipchoq lahjasi uchun xarakterli bo‘lgan harakat nomi affiksini ko‘rsating.
A. – maq
V. – v
S. – mek
D. – sh
YE. – ush.


92. Lahjaning ta’rifini aniqlash.
A.Bir-biriga yaqin bo‘lgan shevalar jamidir.
V.Bir-biriga yaqin bo‘lgan dialektlar jamidir.
S.Etnik jihatdan bir-biriga yaqin bo‘lgan dialektlarni birlashtiradi.
D.Lahja – bu aslida til, sheva ma’nolarini anglatadi.
YE.Dialektlarning yuzaga kelishiga asos bo‘ladi.


93 .O‘zbek lahjalari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.
A.O‘g‘uz, qipchoq, Jizzah.
V.O‘g‘uz, qirg‘iz, Qoraqalpoq.
S.O‘g‘uz, qipchoq, qarluq.
D.O‘g‘uz, nayman, qarluq.
YE.O‘g‘uz, barlos, qipchoq.


94.O, O unlilari tavsifi qaysi qatorda berilgan:
A.Quyi – keng, lablangan.
V.Yuqori – tor lablangan.
S.O‘rta – keng, old qator.
D.O‘rta – keng, lablangan.
YE.O‘rta – keng, orqa qator.