O‘zbek filologiyasi fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek dialektologiyasi

71. Lablangan unlilar qatorini toping.
A. E.Y.
V. a,u
S. o,u
D. o, i
YE. Y,’.
72. Lablanmagan unlilar qatorini toping.
A. o, e
V. o, o
S. a, ’
D. o, u
YE. Y. - i
73. SHevalardagi hozirgi zamon davom fe’li hosil qiluvchi affikslar qatorini toping.
A. – d’q, - dn
V. - asan, - ajaq
S. - p, - v t
D. – genmen, - ibman
YE. – ad, - es’
74 .O‘zbek shevalarida kelishiklarning eng kam miqdori va qaysi dialektlarda qayd qilinadi?
A.5ta, Toshkent va Farg‘onada.
V.5ta, Jizzax va Samarqand.
S.4ta, Qipchoq va o‘g‘uz lahjasi dialektlarida.
D.4ta, Surxondaryo va Buxoroda.
YE.4ta, Jizzah va Andijonda.
75.-lar//lәr ko‘plik affiksi qaysi shevalarda qo‘llaniladi?
A.Toshkent shevasida.
V.Buxoro o‘zbek shevalarida.
S.Umlaut qonunini saqlagan shevalarda.
D.Singarmonizm qonunini saqlagan shevalarda.
YE.Assimilyatsiya qonunini saqlagan shevalarda.


76. -cha affiksi qaysi shevalarda erkalash, kichraytirish, ma’nosini ifodalashda qo‘llanmaydi?
A.Shimoliy o‘zbek shevalarida.
V.Farg‘ona dialekti shevalarida.
S.Surxondaryo dialektida.
D.Jizzax dialektida.
YE.Toshkent dialektida.


77. Dialekt deb:
A.Bir-biriga teng bo‘lgan shevalar yig‘indisiga aytiladi.
V.Bir-biriga yaqin bo‘lgan shevalarni bildiradi.
S.Leksik, fonetik va morfologik xususiyatlari yaqin bo‘lgan shevalarni birlashtiradi.
D.Dialektlar asosida shevalar paydo bo‘ladi.
YE.Leksik, fonetik va morfologik jihatdan yaqin bo‘lgan hamda o‘zbek tilining nisbatan kattaroq territoriyasiga oid qismiga aytiladi.


78. Adabiy tilning tayanch dialektiga to‘g‘ri baho berilgan qatorni aniqlang.
A.Adabiy tilning leksik normalarini tayanch dialekt belgilaydi.
B.Adabiy tilning eng muhim fonetik va morfologik normalari tayanch dialektdan olinadi.
S.Adabiy til to‘laligicha tayanch dialekt asosida rivojlanadi.
D.Adabiy tilning rivojlanishi tamoyillarini tayanch dialekt belgilab beradi.
YE.Tayanch dialekt adabiy tilning barcha normalarini belgilab beradi.