O‘zbek adabiy tilining taraqqiyot bosqichlari

So‘Z BOSHI, So‘Z o‘RTASI VA OXIRIDA UNDOSHLARNING ISHLATILISHI, ULARNING IMLOSI
O‘zbekcha so‘zlarning fonetik tuzilishidagi o‘ziga xoslik shundaki, so‘zning boshida ketma-ket ikki undosh bir joyda kelmaydi. Shuningdek, so‘zning oxirida ham st (ost, ust), lt (yilt, milt), rt (to‘rt, turt, qurt ) kabi qo‘sh undoshlardan tashqari, boshqa undoshlar yonma-yon kelmaydi.

Traktor, stakan, stol kabi so‘z boshida qo‘sh undosh kelgan so‘zlar yevropa tillaridan kirib kelgan so‘zlardir. So‘zlarning bunday tovush tuzilishi tilimizga xos bo‘lmaganligi uchun ham, qo‘sh undoshlar orasida, ba’zan oldida bir unli qo‘shilib ikki bo‘g‘inga ajratilgan holda talaffuz qilinadi (tiraktir, istakan, istol kabi), lekin ular asl holatida yoziladi (traktor, stakan, stol kabi).

So‘z oxirida qo‘sh undosh kelgan go‘sht, musht (sht), daraxt, baxt (xt), barg (rg) kabi so‘zlar esa, asosan, fors-tojik tilidan o‘tgan.

Bunday so‘zlarda yonma-yon kelgan undoshlardan biri talaffuzda tushirib qoldiriladi. Yozuvda yonma-yon kelgan undoshlar saqlanadi.
Talaffuzda: Yozuvda:

go‘sh go‘sht

mush musht

farzan farzand