Adabiy tilni me'yorlashtirish deganda tilning ko‘pchilikka ma'qul bo‘lgan ko‘rinishlarini tavsiya etish va shu asosda tilning fonetik, orfoepik, orfografik, leksik, grammatik qonun-qoidalarini ishlab chiqish va ularni tartibga solish tushuniladi.
Ilmiy manbalarda adabiy tilni me'yorlashtirishning quyidagi shartlari qayd etiladi: a) tilning ifoda vositalari tanlanadi; b) umum tomonidan qabul qilinadi va mustahkamlanadi;v) qoidalashtiriladi, lug‘at va grammatikalarda tavsiya etiladi; g) shu til vakillarining hammasi uchun majburiy hisoblanadi.1
Hozirgi kunda tilshunosligimizda o‘zbek adabiy tilining me'yorlari quyidagicha tasniflanadi: 1. Leksik-semantik me'yor. 2. Orfoepik (talaffuz) me'yor. 3. Yozuv (grafik) me'yori. 4. Fonetik me'yor. 5. Aksentologik (urg‘uni to‘g‘ri qo‘llash) me'yor. 6. Grammatik me'yor (morfologik va sintaktik). 7. So‘z yasash me'yori. 8. Imloviy me'yor. 9. Punktuatsion me'yor. 10. Uslubiy me'yor.
Do'stlaringiz bilan baham: |