28
Sakkizinchi mashg`ulot
Undoshlar imlosi
8.
B b harfi:
1) bobo, bahor, bir, majbur, zarb kabi so‘zlarda jarangli portlovchi lab
undoshini ifodalash
uchun yoziladi;
2) kitob, yuzlab, kelib kabi so‘zlar oxirida p aytilsa ham, b yoziladi;
3) qibla, tobla kabi so‘zlarda ba’zan v aytilsa ham b yoziladi.
Endi quyidagi so‘zlarning aytilishi va yozilishiga e’tibor bering:
bo‘yoq
Bo‘zsuv
bo‘yinturuq
Bo‘ka
bo‘ladigan
Bo‘riboy
bo‘ronlardan
bo‘rttirib
bo‘shashgudek
bo‘shliq
bo‘shliqni
bo‘htonlardan
birvarakay
bo‘kib
bukilgan
to‘qib
bir
bo‘liq
budjet
biryo‘la
1. Mazkur so‘zlar ishtirokida gaplar tuzing.
2. Quyidagi gaplarni o‘qing. Xato yozilgan so‘zlarni to‘g‘rilab ularni
ko‘chiring.
1) Karim hoji qivlaga qaragan holda ibodatga kirishdi. 2) Doirachi doirasini
o‘tga tovlab oldi. 3) Kitop – oftop.4) O‘zbek aftomobilining dovrug‘i dunyoga
ketdi.
3. Q
uyidagi matnni o‘qing. Matnda qo‘llangan imlo belgilarini ko‘rsating,
ularning tinish belgilaridan farqini ayting.
O‘lmas siymo
(Ustod Oybek haqida o‘ylar)
Xalqimizda o‘lmas siymo, degan yaxshi bir gap bor. Xalq o‘zining eng katta
mutafakkirlari, ulkan olim va san’atkorlarini shunday deb ataydi. Bu bilan xalq
o‘zining cheksiz mehri, izzat-hurmati, buyuk iftixorini izhor etadi. Ana shunday
o‘lmas siymolardan biri ustod Oybekdir.
Adabiyot va uning eng nodir asarlari xalq mulkidir, umumxalq boyligidir.
Lekin adabiyotning o‘ziga xos va murakkab xususiyatlaridan biri shundaki, bu
nodir asarlarni ayrim ulkan san’atkorlar o‘z is’tedodlari, fidoyi mehnatlari, iroda va
aql-zakovatlariga suyanib yaratadilar. Shuning uchun ham biz, o‘zlarining butun
salohiyatlari, iroda va iqtidorlarini xalq xizmatiga bo‘ysundira olgan ulkan
san’atkorlar oldida doim bosh egamiz. Ularning nomlarini chuqur hurmat va
ehtirom bilan tilga olamiz. Haqiqat, bugun biz xalqimizning ma’naviy boyligi
30
bilan aytib o‘tishni istardim, u ham bo‘lsa Oybek domlaning yana bir ulug‘ asari
«Navoiy» romaniga singgan mehnatidir.
Ustoz Oybekning ulug‘ligi shundaki, u kishi xalqimiz uchun buyuk bobomiz
Navoiy hazratlarini tiriltirib berdilar.
Albatta, biz onadan tug‘ilibmizki, buyuk bobomiz she’rlari qo‘shiq va kuy
bo‘lib qulog‘imizga quyiladi. Biz bu she’rlar, bu qo‘shiq va kuylarni onalarimiz
allasi bilan birga eshitamiz. Bobomizning o‘lmas asarlarini – «Layli va Majnun»,
«Farhod va Shirin»larning mungli sevgisini onalarimiz va buvilarimiz bizga
go‘daklik chog‘larimizdayoq ertak qilib so‘zlab berishgan. Lekin bu asarlarni, besh
yuz yildan beri butun insoniyatni lol qoldirib kelayotgan bu sevgi dostonlarini,
cheksiz mung bilan yo‘g‘rilgan bu qo‘shiqlarni, bu nurday yorug‘ she’rlarni
yaratgan insonning o‘zi, Navoiy hazratlarining o‘zlari qanday odam bo‘lgan,
bobomiz qanday ishlar qilgan, boshidan qanday savdolar o‘tgan, qanday
musibatlar kechgan – biz buni yaxshi bilmas edik, bilsak ham bu buyuk zotni bir
odam sifatida, inson sifatida yaqqol ko‘z oldimizga keltira olmas edik. Bu
murakkab ishni, ijodiy jasorat deb atalmish bu bebaho ishni qilgan odam – Ustod
Oybekdir. Oybek domla adabiyotimizda birinchilardan bo‘lib, buyuk bobomiz
siymosini yaratdi. Ulug‘ ajdodimizning o‘ylarini bizning o‘ylarimizga, dardlarini
bizning dardlarimizga ulab, ulug‘ zotni o‘z zamondoshlarimizday yaqin, hamdard,
hamfikr bir insonga aylantirdi. (O.Yoqubov)
Do'stlaringiz bilan baham: