O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Muallif - O.A.Amanov 
 
qilgan  vaqt  davomida  firma  yuqori  foyda  olib  keldi,  dastlabki  narxlar  ham  unchalik 
pasaygani yo’q. 
"Kirib  olish"  siyosati  "qaymog`ini  olish"  yondashuviga  zid  bo’lib,  past 
narxlarni joriy qilish va katta hajmli tovar oborotini amalga oshirishga chorlaydi. Bu 
yondashuvga  izdosh  bo’lgan  firmalar  arzon  narxlar  jozibasi  mahsulot  sotish  hajmini 
juda  oshirib,  tovarni  yuqori  narxlarda  sotishga  qaraganda  ko’proq  to’liq  daromad 
keltiradi, deb faraz qiladi. 
"Kirib olish" siyosati ko’proq bozor narx segmentlariga bo’linmagan va yuqori 
narxli  mahsulotlarni  xarid  qilishga  tayyor  bozor  "elita"si  ("oqsuyaklari")  bo’lmagan 
sharoitlarda  qo’llaniladi. 
Shu  sababli  bunday  siyosatni 
ijtimoiy  ko’zga 
tashlanmaydigan  ("ko’zni  o’ynatmaydigan")  va  ijtimoiy  mavqeni,  qiyofa  ramzini 
bermaydigan  yangi  mahsulotlarga  nisbatan  qo’llash  maqsadga  muvofiqdir. 
Shuningdek, talab narxga nisbatan ta’sirchanroq va arzonroq narxlar yanada ko’proq 
tovarni sotishga imkon beradigan sharoitlarda bu siyosatning samarasi ko’zga yaqqol 
tashlanadi. 
Nihoyat  "kirib  olish"  siyosati  raqobat  bo’lgan  yoki  raqobatchilar  bozorga 
yengilgina kirib oladigan hollarda qo’llaniladi.  
Marketing  rejasida  iste’molchilar  uchun  baholardan  chegirishning  xususiy 
tizimi  haqida  ma’lumot  berilishi  ham  maqsadga  muvofiq  hisoblanadi.  Baholardan 
chegirishning  maqsadi  iste’molchini  jalb  qilishdir.  Baholardan  chegirishning  eng 
sodda  usuli  naqd  to’lov  evaziga  chegirma  berish  hisoblanadi.  Bundan  tashqari 
chegirishlar  sotib  olinayotgan  mahsulot  hajmini  oshirganligi  uchun  navbatdagi 
mavsumning  (qishloq  xo’jaligida)  boshlanishidan  avval  mahsulot  sotib  olinganligi 
uchun qo’llaniladi. Barcha chegirishlarning asosida banklarga to’lovlarni qisqartirish, 
mahsulotlarning  yirik  partiyalarini  tayyorlash  davomida  jihozlarni  tez-tez  qayta 
sozlashni  kamaytirish,  ombor  xarajatlarini  qisqartirish  hisobiga  sotuvchi  yoki  ishlab 
chiqaruvchi xarajatlarini iqtisod qilish yotadi. 
Inflyasiya  hisobiga  baholarni  korrektirovka  qilinishi  ham  marketing  rejasida 
qayd etilishi lozim. Bu quyidagi formula orqali amalga oshiriladi: 
)
(
0
1
0
1
1
S
v
v
V
а
а
А
B
B
sh



 
bu yerda: