O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

5.3. Strategiya turlari va strategik jarayon bosqichlari 
 
Strategik rejalar asosiy 2 turga ajratiladi: 
– hujumkor; 
–  himoyalanuvchi. 
 
 
 
 
 

---

Muallif - O.A.Amanov 
 
 
 
 
 
 
 
5.3 – chizma. Hujumkor strategiya. 
Strategiya  yo’nalishlari 
va harakatlari
 
 
 
O’zlashtirilgan bozorlarda 
mahsulotning sotish hajmini 
ko’paytirish  
 
Yangi bozorlarni o’zlashtirish 
Strategik 
harakatlar 
 
Ishlab chiqarishni kengaytirish, 
sotish va rag’batlantirish 
 
Sotishni rivojlantirish. 
Diversifikatsiya taktikasi 
Yangi tovarlarni shakllantirish. 
Diversifikatsiya. Differensiatsiya. 

---

Muallif - O.A.Amanov 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5.4 – chizma. Himoyalanuvchi strategiya. 
 
Korxonaning  iqtisodiy  strategiyasini  ishlab  chiqish  bosqichlarini  quyidagicha 
izohlash mumkin. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5.5-chizma. Strategiyani ishlab chiqish bosqichlari. 
 
Yangi g’oyalarni 
shakllantirish 
Korxonamissiy
asi 
 
 
Maqsad  
Tashqi muhitni 
baholash 
 
SWOT 
tahlili 
Korxonaning 
iqtisodiy 
natijalari 
nazorati 
Strategiyani 
ijtimoiy–
iqtisodiy 
baholash 
 
 
STRATEGIYA 
 
Strategiyaniam
alga oshirish 
 
 
Muqobil 
strategiyalarnitahli
l qilish 
Strategiya  
yo’nalishlarivaharakatlari
 
Strategik  
yo’nalishlar 
Bozordagi pozitsiyani saqlash 
Yangi uyalarni aniqlash 
 
Diversifikatsiya 
Strategik 
harakatlar
 
Yangi tovarlarni shakllantirish 
Boshqa faoliyat turlari bilan 
band bo’lish 
Baholar manyovri,sotishni 
rag’batlantirish 
Bozordagi hatti harakatlarni 
o’zgartirish 
 
Bozorni tark etish bilan bog’liq 
informatsiyalarni tarqalishiga yo’l 
qo’ymaslik 

---

Muallif - O.A.Amanov 
 
1–bosqichda  –  korxonaning  tashqi  va  ichki  tizimi  bo’yicha  tadqiqotlar 
o’tkazish: 
– ichki muhitning bosh tarkibiy qismlari, uni ahamiyatliligi aniqlanadi va  ular 
bo’yicha ma’lumotlar yig’iladi; 
– korxonaning real hayoti baholanadi; 
– muhitni kelgusi holati bashorat qilinadi. 
2  –  bosqichda  korxona  o’z  faoliyatining  istalgan  yo’nalishi  va  harakatlarini 
belgilaydi, ya’ni korxonaning kelgusidagi obrazini tasvirlaydi. 
3  –  bosqichda  strategik  tahlil  amalga  oshiriladi,  ya’ni  korxonaning  istalgan 
ko’rsatkichlari  va  tashqi  hamda  ichki  muhim  omilini  o’rganish  bo’yicha  tadqiqot 
natijalari va ularning istalgan ko’rsatkichlari ta’siri tahlil etish. 
4 – bosqichda alternativ startegiyalardan biri tanlanadi va qayta ishlanadi. 
5 – bosqichda korxona faoliyatining yakuniy strategik rejasi tayyorlanadi. 
6 – bosqichda o’rta muddatli rejalar tayyorlanadi. 
7  –  bosqichda  o’rta  muddatli  reja  natijalari  asosida  bir  yillik  rejalar  ishlab 
chiqiladi. 
Biznes  g’oya  –  insonning  fikrlash  faoliyati  natijasi  bo’lib,  tashqi  stimullar  va 
ichki  xohish,  istak,  extiyoj,  qiziqish  qadriyatlar,  ideal  va  emotsiyalar  majmui  bilan 
belgilanadi. 
Missiya – xo’jalik subyektining uning maqsadlari, faoliyat sohasi, jamiyatdagi 
o’rnining qisqacha tavsifi.
9
 
– G. Ford: biz insonlarga arzon transport vositalarini etkazib beramiz. 
– Soni: taraqqiyot orqali dunyoga xizmat qilish. 
Maqsad – korxonaning istiqboldagi istalgan ko’zda tutilgan holatidir. 
Missiyadagi  farqli  ravishda  maqsadlar  korxona  faoliyatining  aniq  yo’nalishini 
aks ettiradi.