O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Muallif - O.A.Amanov 
 
Biznes  rejaning  ushbu  bo’limida  tovarni  sotish  rejalashtiriladigan  narx,  uni 
ishlab  chiqarish  uchun  zarur  bo’lgan  harajatlar,  kutilayotgan  foyda  miqdori  kabi 
ko’rsatkichlar borasida axborot beriladi.  
Tovaringizning  asosiy  sifat  xarakteristikalari,  uning  dizaynidagi  ustunliklar, 
xattoki  tovarni  sotuvga  chiqarishdagi  qadoqlash  xususiyatlarini  ifodalash  muhimdir. 
Bularning  barchasi  Jahon  bozorida  sotishga  mo’ljallangan  tovar  uchun  muhim 
ahamiyat kasb etadi.  
Texnik  jihatdan  murakkab  tovar  ishlab  chiqarishni  ko’zda  tutgan  holatda 
servisni tashkil etish sharoitlari ham yoritiladi. Ishlab chiqaradigan mahsulot tanlanib, 
firma  faoliyati  yo’nalishlari  shakllantirib  olinganidan  so’ng  korxona  intiladigan. 
Ishlab chiqarish darajasini ifodalaydigan maqsadlarni belgilanish talab etiladi.  
Masalan,  3 kishi  hamkorligida ta’sis etilgan  uncha katta bo’lmagan. Reklama 
agentligi o’z faoliyati maqsadini quyidagicha belgilanadi: 
Kor’porativ  ishlab  chiqaruvchilar  va  mijozlar  o’rtasida  ijodiy  munosabat 
(aloqalar)  o’rnatishga  yo’naltirilgan  faoliyat  turini  taklif  etuvchi,  o’z  geografik 
xududida obro’li kom’aniyaga aylanishi.  
Ushbu  maqsad  ifodasida  firmaning  rivojlantirish  yo’nalishlari  borasida  aniq 
tushuncha berilgan, uning bosh maqsadi aniqlashtirilgan: 
-
 
obro’li  kom’aniyaga  aylanish  ushbu  kom’aniyaning  o’z  sohasi  va  mijozlari 
orasida yuqori mavqega erishishga intilishning xar’akterlaydi. Natijada uning 
faoliyatini  bo’nday  yuqori  baholash  foyda  miqdoriga  ham  ta’sir  ko’rsatadi. 
SHu  bilan  bir  vaqtda  shuni  ta’kidlash  lozimki,  hamkorlar  o’z  intilishlarini 
ifodalashda “pul” so’zi o’rniga “mavqe”, “obro’” tushunchalarini  ishlatishni 
avzal ko’radilar.  
-  geografik  xudud:  bu  ularning  kompaniya  o’lchamlariga  bog’liq  intilishlarini 
belgilaydi.  Ular  o’z  biznesining  lokal  xaraktereni  saqlab  qolish  va  o’lchamini 
o’zgarishsiz  qoldirishni  istaydilar.Buning        asosiy  sababi  kompaniyani  mustaqil 
boshqarishga intilishdir; 
-  qatiy  assortiment:  hamkorlarni  o’zlarida  o’rnatilgan  reklama  va  jamoatchilik 
aloqalarining turini kengaytirish hamda o’z mijozlarini  uchun axborot xizmatlarining 
“to’liq  majmuasini”    ishlab  chiqish  istagi  haqida  guvohlik  beradi.  Ularning  fikricha 
o’z  mijozlarini  tushunish  ijodiy  yondashuv  bilan  birgalikda  boshqa  kommunikatsiya 
vositalari turlariga nisbatan muhimroqdir.  
-  kor’porativ  ishlab  chiqaruvchilar:  komp’aniya  e’tibor  qaratgan  aniq  bozor 
sigmentini belgilaydi. 
Ushbu kichik kom’aniya  faoliyatining asosiy yo’nalishlarini shakllantirish ish 
sifatiga  ajratilayotgan  juda  katta  e’tibor  ifodalovchi  ko’plab  elementlarini  qamrab  
oladi.  Agar  siz  o’z  firmangizning  rivojlanish  yo’nalishlarini  ifodalamoqchi 
bo’lsangiz.  Biznesingizdan  nimani  istashingizni  aniq  bilishingiz  kerak.  Umumiy 
yuqori  maqsadlarga  intilmang.  Faqat  o’zingiz  erishishni  ko’zlagan  maqsadlarni 
belgilang. Siz qo’yadigan maqsadlarga q-chi talablar qo’yadi: 
- miqdor jihatdan aniqlik; 
- vaqtda chegaralanganlik; 
- real va erishish mumkin bo’ladigan. 

---