O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Бизнес идея 
Business idea 
insonning  fikrlash  faoliyati  natijasi 
bo’lib,  tashqi  stimullar  va  ichki  xohish, 
istak,  extiyoj,  qiziqish  qadriyatlar,  ideal 

---

247 
 
va emotsiyalar majmui bilan belgilanadi 
35.
 
Missiya 
Миссия 
Mission 
xo’jalik  sub’ektining  uning  maqsadlari, 
faoliyat  sohasi,  jamiyatdagi  o’rnining 
qisqacha tavsifi 
36.
 
Maqsad 
Цель 
Target 
korxonaning 
istiqboldagi 
istalgan 
ko’zda tutilgan holatidir 
37.
 
Biznes reja 
Бизнес план 
Business plan 
korxona  faoliyatining  texnik  iqtisodiy 
asoslash,  rejani  tuzish  jarayoni,  uni 
tuzishgacha  olib  boriladigan  tahlil, 
shaxsiy 
biznesni 
aniq 
faoliyatda 
tasavvur etish imkoniyatini beradi 
38.
 
Rezyume 
Резюме 
Summary 
biznesrejaning qisqacha tavsifidir 
39.
 
Tovar 
Товар 
Product 
bu ehtiyojni qondiruvchi vositadir 
40.
 
O’rtacha xarajatlar 
plyus foyda 
Средние затраты 
плюс прибыль 
Average costs 
plus profit 
prinsipibo’yicha 
narx 
belgilash 
tovarning  tannarxiga  muayyan  ustama 
qo’yishdan 
iborat 
bo’lib, 
narx 
belgilashning 
eng 
oddiy 
usuli 
hisoblanadi 
41.
 
Ko’zlangan foyda 
normasi 
Планирование 
норма 
прибыльности 
Planning rate of 
return 
olishni  ta’minlaydigan  narx  belgilash. 
Bunday 
yondashuvni 
qo’llaydigan 
ishlab  chiqaruvchilar  oldindan  sarf 
etilgan  kapital  uchun  muayyan  qaytim 
foiz olishga intiladilar 
42.
 
Narxni chegaraviy 
xarajatlar bo’yicha 
belgilash 
Установление цен 
по предельнным 
затратом 
Pricing at 
marginal cost 
bunday  yondashuvni  qo’llash  bilan 
firma  mahsulotning  qo’shimcha  hajmi 
birligini 
bu 
mahsulotni 
ishlab 
chiqarishning  alohida  qiymatiga  sotadi, 
bu  holda  xarajatlarning  faqat  bir  qismi 
qo’lanadi, foyda amalga oshmaydi 
43.
 
Narx belgilash 
siyosati 
Политика 
установление цен 
Pricing policy 
korxonalar 
o’zlarining 
umumiy 
maqsadlariga  muvofiq  narxlar  bo’yicha 
qaror  qabul  qilganidan  keyin  kundalik 
faoliyatida  rioya  qiladigan  umumiy 
qoidalar 
44.
 
Qaymog`ini olish 
siyosati 
Политика «снять 
сливок» 
Policy of 
"cherry-
picking" 
bunda    narx  qandaydir  bir  yuqori 
darajada  belgilanadi,  mahsulot  esa 
segmentatsiya  natijasida  asosiy  deb 
e’tirof etilgan bozorda sotiladi 
45.
 
Kirib olish siyosati 
Политика 
установление 
низких цен 
Policy setting 
low prices 
past narxlarni joriy qilish va katta hajmli 
tovar oborotini amalga oshirishni ko’zda 
tutadi 
46.
 
Ishlab chiqarish 
rejasi 
Производственный 
план 
Production plan 
korxona  faoliyatining  asosiy  ishlab 
chiqarish ko’rsatkichlarini aniqlashtirish 
va  bajarilishini  nazorat  qilishni  ko’zda 
tutadi 
47.
 
Tayyor mahsulot