O’tibdo’ Sana 09 «Ona tili» 7-sinflar uchun 6-Sinfda o'tilganlarni takrorlash

Undosh bilan tugagan ismlarga -im, -imiz, -ing, -ingiz, -i, -lari; unli bilan tugagan ismlarga -m, -miz; -ng, -ngiz; -si, -(lar)i qo’shimchalari qo’shiladi.


102-mashq. Quyidagi birikmalarda III shaxs egalik qo’shimchalarinii vazifasi haqida fikr yuriting.
Alisher Navoiy bog’i, o’qish kitobi, Toshkent shahri, Do’stlik tumani, Jizzax viloyati, Mustaqillik bayrami.
Viloyat, shahar, tuman, korxona, muassasa nomlarida qo’llanilgan III shaxs egalik qo’shimchasi shaxsga qarashlilik ma’nosini emas, balki xoslik, umumdan ajratilganlik ma’nosini ifodalaydi. Shuning uchun bunday birikmalarda oldingi qism qaratqich kelishigida qo’llanilmaydi. Masalan, Boburning bog’i emas, Bobur bog’i; Orolning dengizi emas, Orol dengizi.


103-mashq, Ajratib ko’rsatilgan so’zlar tarkibidagi egalik qo’shimchalarining vazifalarini qiyoslab tushuntiring.
1. Kechasi ishlaydi, kunduzi uxlaydi. (Topishmoq) 2. Kunduz kunlari aniq ko’rinadi. 3. Kecha dam olishimiz juda maroqli o’tdi. 4. Tuni bilan mijja qoqmadi. 5. Bu yerlarning yozi juda so’lim.


-i, -si egalik qo’shimchasi bir qator so’zlarda qaratqich kelishigidagi so’zlar bilan bog’lanmaydi. Bunday so’zlarda ular yaxlitlanib qolgan. O’z vazifasini yo’qotgan.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
V. Uyga vazifa.
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.


O’quv-tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _________________
«Ona tili» 7-sinflar uchun
7 «A»____ ___________________ 7 «B»____ ___________________________
31-dars. SIFATDOSH VA HARAKAT NOMLARIDAGI EGALIK QO’SHIMCHALARl
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda
estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda
milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.