O’t pufagi va o’t yo’llarinig anatomo-fiziologik xossalari, farmokologiyasi

XOLESTIRIN ORGANIZMDA 2 XIL KO’PAYADI

1.TASHQI MUHITDAN OZUQA BILAN KIRISHI, 2.ORGANIZMDA SINTEZ BO’LADI

XILXOLESTIRIN ORGANIZMDAN YO’L BILAN CHIQIB KETADI.

1.JIGARDA O’T KISLOTALARIGA OKSIDLANIB AXLAT BILAN CHIQISHI(0,5)

2.XOLESTIRIN O’ZI O’ZGARMAGAM HOLDA AXLATDAN CHIQIB KETISHII

XOLESTERIN OʻTDA UCHTA FAZADA MAVJUD BOʻLISHI MUMKIN. SHU FAZALARNING BIRI TARKIBIDA XOLESTERIN, OʻT KISLOTALARI VA FOSFATIDILXOLIN BOʻLADIGAN ARALASH METSELLALARDIR. IKKINCHI FAZASI SUV BILAN OʻRALIB TURADIGAN, MITSELLALARDAN TASHQARIDA BOʻLADIGAN SUYUQ KRISTALIK XOLESTERIN. UCHINCHI FAZASI QATTIQ KRISTALIK XOLESTERIN, CHOʻKMA.

FARMAKALOGIYA

• Safroning fiziologik ahamiyatlaridan biri uning tarkibidagi o‘t kislotalarining yog‘larini emulgatsiyalashtiruvchi xossasidir. Ma’lumki yog‘lar emulsiya holatidagini lipaza fermenti ta’sirida o‘zlashtiriladi va ichakdan so‘riladi. Safroning etishmovchiligi 2 xil sabab bilan bo‘lishi mumkin: jigar hujayralarida o‘tni xosil bo‘lishini buzilishi yoki xosil bo‘lgan safroni ichakka oqib chiqishini buzilishi . SHunga asoslangan holda safro haydovchi vositalar ikki turga bo‘linadilar:
• 1. Safroni xosil bo‘lishini kuchaytiruvchi vositalar (xoleretika, xolesekretika, chole-o‘t, rheo-oqish).

ALLAXOL, XOLENZIM(TARKIBIDA FERMENTLAR HAM BOR) XOLOSAS

• 2. Safroni ajralishini kuchaytiruvchi vositalar (xolagoga yoki xolikinetika-chole-safro, ago-haydash)

SPAZMALITIKLAR, PLATFILLIN, NO-SHPA,

XOLETSISTOKININ ichak peristaltikasini, balki MITdan qon aylanish tezligi, bezlar sekretsiyasini,o‘t pufagini qisqarishini oshiradi, oddi sfinkterini bo‘shashtiradi, safroni oqishini kuchaytiradi

O’T-TOSH KASALLIGI

O‘t-tosh kasalligi- gepatobiliar tizimdagi metabolik o‘zgarishlar natijasida yuzaga keladigan xastaliklar guruxiga kiradi va xolesterin xamda bilirubin almashinuvining buzilishi okibatida toshlar xosil bulishi bilan kechadi.