Nazariy qism.
Fosforli o`g`itlar turlari.
Fosfor keng tarqalgan element, yer sharining 0,04 % ni tashkil qiladi. Oson oksidlangani uchun tabiatda erkin holda uchramaydi. Tabiatda appatit minerali 3Ca3(P 04)2 • CaF2 yoki CaCl2 va fo sfo ritlar C a 3(P 0 4)2 va h ar xil q o ‘sh im ch a la r b o ‘la d i. 3Ca3(P 0 4)2- CaCi2 — xlorli apatit.
Fosforitlar va apatitlar fosforli mineral o‘g‘itlar olishda o ‘g ‘it sifatida ishlatiladi. Appatitlaming katta miqdorda Kola yarim orolida, Ural, Markaziy Osiyoda Qora tog‘da bor.
Fosfor tirik organizm uchun kerakli element: qon, miya, nerv sistemasi to'qimalarida b o ‘ladi. Ko‘p miqdorda fosfor Ca3(P04)2 holida hayvonlar suyagida uchraydi. Suyak yoqilsa uning tarkibidagi hamma organik moddalar yonadi, qolgan modda Ca3(P04)2 bo‘ladi. Odam organizmida fosforning umumiy miqdori 4,0 % ga boradi.
Birinchi marta erkin fosfor 1669-yilda gamburglik alkimyogar Brand tomonidan olingan.
Fosfor faqat bitta izotopga ega bo‘lgan element; 31 P15 . Uning sun’iy izotoplari ham mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: |