Основные понятия об измерениях и измерительных приборах


Ионларни магнит майдонида ажратувчи масс-спектометрлар



Download 9,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/97
Sana24.02.2022
Hajmi9,08 Mb.
#192789
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   97
Bog'liq
КИПиА

Ионларни магнит майдонида ажратувчи масс-спектометрлар 
Ионларни магнит майдонида ажратувчи масс-спектометрларнинг принципиал 
схемаси 110- расмда келтирилган.


112 
Расм 114. 
1- ионизация камераси; 2- анализатор камераси; 3- коллектор; 4- ўзгармас ток 
кучайтиргичи; 5 – ўлчов асбоби. 
Ушбу чизмада (расм 114) ионларни 180
0
бир жинсли магнит майдони 
ёрдамида ажратилиши яхши кўрсатилган. Ионизацион камерага (1), юқори вакуумда 
газ аралашмаси тахлил учун берилади. Газ молекулалари, электронлар ёрдамида 
бомбардимон қилинади. Бунда ҳосил бўладиган мусбат зарядланган ионлар бир хил 
зарядга («е»), аммо хар хил массага «m» ва кичик бошланғич энергияга эга бўлади.
Ионлаш камераси деворларига берилган потенциаллар фарқи U таъсирида ҳосил 
бўлган электр майдони таъсирида ионлар тезланиш олиб, маълум бир тезликда 
ионизация камераси тирқишидан учиб чиқади. Ионлар анализатор камерасига (2) 
ўтганда, уларга, кучланганлик вектори чизма юзасига перпендикуляр йўналган бир 
жинсли магнит майдони таъсир этади.
Магнит майдони кучланганлиги ва берилаётган потенциаллар фарқига боғлиқ 
бўлган ионларнинг камерага кириш тезлигига ва массасига қараб, хар хил ионлар 
хар хил радиусли (r
1
, r
2
, r
3
, r
4
ва бошқалар) троекторияларда харакатланади.
Кучланганлик (Н), потенциаллар фарқи (U) ва заряднинг (е) ўзгармас 
қийматларида, камера 2 нинг чиқиш тирқишидан ионлар коллекторига маълум бир 
массали ионлар келиб ўз зараядини беради. Ион токи R қаршиликда кучланишлар 
тушишини ҳосил қилади. Ушбу сигнал кучайтиргичда (4) кучайтирилиб, ўлчов 
асбобига (5) узатилади. 
Н ва U ни ўзгартириб, ионлар коллекторига хар хил массали ионларни 
йўналтириб, газ намунасидаги компонентларнинг миқдорларини ўлчаш мумкин. 
Ионлар троекториясининг радиуси (
r
)
, марказдан қочма кучнинг (F
1
) магнит 
майдони томонидан ионга таъсир этаётган куч (F

) билан мувозанатланиши шартига 
қараб аниқланади. 
F
1

r
mV
2
; F
2
= НеV; V – ион тезлиги 
яъни,
r
mV
= Н ּе; V = 
m
Her
; V = 
r
ּН ּ
m
e

Бу масспектрометрларда U потенциалга эга бўлган электр майдони таъсирида
тезлигини олган ионлар потенциал энергияси еU га тенг. Ионларнинг олган 
потенциал энергияси унинг кинетик энергиясига тенг. Яъни,


113 
е U = 
2
2
mV
; бундан, V = 
U
m
2e

V ни олдинги тенгламага қўйиб оламиз,
m
Her

U
m
2e
;
r
га нисбатан ечиб, топамиз,
r

e
m
U
H
2
1
Ушбу тенгламадан кўриниб турибдики, Н ва U ни ўзгартириб, газ 
аралашмасидан маълум 
e
m
нисбатга эга бўлган ионларни маълум радиусли 
троектория бўйича харакатланишига эришиш мумкин.
МХ – 1302 массспектрометрлари ишлаб чиқарилади.  

Download 9,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish