O`smirlik davrida agressivlik xulq va uni rolli o’yinlar yordamida bartaraf etish texnologiyalari

O’smirlardagi agressiv xulq-atvorni korreksiya qilishga mo’ljallangan 18 
bosqichli “Rolli o’yinlar” texnologiyasi. 
1-BOSQICH 
1 – Trening mashg’uloti 
Maqsad: 
Ishtirokchilarni tanishtirish, treningni boshlash uchun umumiy 
qoidalarni yaratish va qabul qilish, guruhda do'stona muhit 
yaratish, "Men" obrazini yangilash. 
O’tkazilish 
vaqti: 
1-soat 
Mashg’ulot 
o’tkazlishi 
kutilayotgan 
yosh davrlari 
9 yoshdan 15 yoshgacha bo’lgan o’quvchilar. 
Kerakli 
jixozlar: 
Stikerlar, markerlar, qalamlar, ishtirokchilar 
ismi yozilgan beydjiklar, kichik oynalar, 
qog'oz 
varaqlari, 
rasm 
joylashtirishga 
mo’ljallangan ramka, ishtirokchilarning 10x15 
o’lchamdagi rasmlari va vatman qog’ozi 
Mashg’ulotddagi 
vazifalar 
taqsimoti: 
Asosiy qism. 
Topshiriq 
№:1 
1. 
Ishtirokchilar 
bilan 
tanishish, 
mashg'ulotlarga kirish va umumiy guruh 
qoidalarini qabul qilish: 
Bizda birgalikdagi qiladigan ishlarimiz juda 
ko'p. Shuning uchun bizlar bir-birimiz bilan 
yaqindan tanishishimiz va ismlarimizni eslab 
qolishimiz kerak. Treningda biz o’zimizga 
odatda haqiqiy hayotda mavjud bo'lmagan ism 
tanlash imkoniyatiga ega bo'lamiz. Ko'pincha 
shunday bo'ladiki, kimdir tug'ilganida unga 
berilgan 
ismni 
yoqtirmaydi. 
Kimgadir 
boshqalarga 
tanish 
bo’lgan 
o’zinining 
koʻrinishi, qiligʻi, mashgʻuloti yoki biror 
xususiyatiga qarab berilgan ikkinchi nom bilan 
chaqirishlarini xoxlamaydi. Yoki aksincha - 
o'zlarining sevimli mashg'ulotlari, qiziqishlari 
asosida o'zlarini chaqirishni yaxshi ko'radigan 
odamlar ham bor. Kimdir qisqartirilgan 
shaklda chaqirilishini yaxshi ko'radi. Masalan: 
Baxa, Shoxa, Do’n, Guli va shu kabilar. 
O'zingizning 
ismingiz 
bilan 
tanishtrishingiz, ismingizni doskaga ilingan 
vatman qog’ozga yozishingiz va o'zingizni 
1. Psixolog yoki 
o’qituvchi 
ishtirokchilar 
bilan 
mashg’ulotda 
birgalikda 
ishtirok etadilar. 

---

Farg’ona Profayling Maktabi – Rentgen odamlar – Profaylerlar jamosi 
4 
guruh bilan tanishtirishingiz uchun 30 soniya 
bor. Butun mashg'ulot davomida bizning 
guruhimizning qolgan barcha a'zolari sizga 
faqat shu ismingiz bilan murojaat qilishadi. 
Ishtirokchilar o’zlarini tanishtiradilar. 
Qoidalarni 
qabul qilish: 
Mashg’ulotlarimiz boshlashdan oldin biz 
guruhda ishlashning umumiy qoidalarini qabul 
qilishimiz kerak. 
Guruh ishining asosiy qoidalari: 
1.
maxfiylik 
(guruhda 
ma'lum 
bir 
qatnashchilarga tegishli bo'lgan narsalar 
uchinchi shaxslar mulki bo'lmasligi kerak). 
2.
mashg’ulotlarda ixtiyoriy ishtirok etish 
printsipi (guruh a'zolari ma'lum mashqlarda 
ishtirok etmasliklari mumkin). 
3.
xayrixoh, 
ochiq 
muhit 
(tajovuzkor 
harakatlar va bir-birlariga nisbatan xaqoratli 
so'zlar aytish mumkin emas) 
Psixolog yoki 
guruh rahbari 
qoidalarni o’qib 
eshittiradi. 
O’quvchilar 
qoidalarni yon 
daftarlariga 
yozib oladilar. 
Topshiriq 
№:2 
Bir paytlar keksa donishmand bobo nabirasiga 
bitta muhim haqiqatni ochib berdi: 
- Har bir odamda ikki bo'ri kurashiga juda 
o'xshash kurash bor. Bitta bo'ri yomonlikni 
anglatadi - hasad, pushaymon, xudbinlik, 
shuhratparastlik, yolg'on ... 
Boshqa bo'ri yaxshilikni anglatadi - tinchlik, 
sevgi, umid, haqiqat, mehribonlik, sadoqat ... 
Bobosining so'zlaridan chuqur xursand bo'lgan 
kichkina mabira bir necha lahza o'ylanib qoldi 
va so'ng so'radi: 
- Va oxirida qaysi bo'ri g'alaba qozonadi? 
- Keksa donishmand bobo bir oz jilmayib, 
javob berdi: 
- "Siz parvarishlagan bo'ri doim g'alaba 
qozonadi". 
Savol: Nima uchun men bu masalni 
sizlarga aytdim deb o'ylaysiz? (bolalar 
javoblari) 
Har birimizning xarakterimizda ikkita 
bo'ri, ikkita ajdaho, ikkita yo'lbars yoki boshqa 
biror yirtqich hayvon va ular o'rtasida kurash 
bor. Bu xafagarchilik va kechirim, nafrat va 
sevgi, tajovuz va mehribonlik o'rtasidagi 
kurashdir. Yaxshilik tarafdorlari foydasiga 
tanlov qilishni o'rganish, "yaxshi bo'ri" singari 
Psixolog yoki 
gurux raxbari 
topshiriqni o’qib 
eshittiradi. 
O’quvchilar 
mashg’ulotda 
qatnashadilar. 
Savollarga javob 
beradilar 

---

Farg’ona Profayling Maktabi – Rentgen odamlar – Profaylerlar jamosi 
5 
xayvonni 
parvarishlashni 
o'rganish 
juda 
muhimdir. 
Savol: 1. Qanday qilib yaxshi bo'rini 
parvarishlashni o’rganib oldingiz?
2. Nima uchun? (bolalar javoblari). 
Biz darslarimizda birgalikda "yaxshi" 
bo'ri, ajdaho yoki yo'lbarsni qanday parvarish 
qilishni o’rganishga harakat qilamiz. 
Topshiriq 
№:3 
"Biz nimaga o'xshashmiz" o’yini. 
Ishtirokchilar aylana xosil qilib turishadi. 
O'zlari bilan umumiy har qanday o'xshashlikka 
(kiyim, sochlar, ko'zlar, umumiy qiziqishlar, 
sevimli 
mashg'ulotlar) 
ega 
bo’lgan 
ishtirokchilardan birini doira markaziga taklif 
qilishadi. O'yin barcha ishtirokchilar doirada 
markazida bo'lmaguncha davom etadi 
Psixolog yoki 
gurux raxbari 
topshiriqni o’qib 
eshittiradi. 
O’quvchilar 
mashg’ulotda 
qatnashadilar. 
Bir-birlarini 
shaxsiy 
xususiyatlarini 
o’rganadilar 
Topshiriq 
№:4 
"Oyna portreti" o’yini 
Ishtirokchilarga navbat bilan oynaga 
qarashga va oynada turgan shaxsni tasvirlashga 
taklif qilinadi.
1.
Kim bu?
2.
U nimani sevadi?
3.
U boshqalardan nimasi bilan farq qiladi?
4.
Uning qanday xususiyatlari bor?
5.
U nimaga intiladi? 
Qog'ozga 
chiqarilgan 
o'zingizning 
portretingizni 
oyna 
bilan 
qoplangan 
fotoramkaga joylashtiring va ishtirokchilarga u 
haqda aytib bering. 
Butun guruh bilan muhokama: 
1.
Ko’zgudagi va fotoramkada joylashgan 
portretlar o'rtasida qanday farq bor? 
2.
Oyna ortidagi dunyo sizning haqiqiy 
dunyongizdan nimasi bilan farq qiladi? 
3.
Kitoblarning 
yoki 
filmlarning 
taniqli 
qahramonlaridan qaysi biri ko'zgu olamiga 
tushishi mumkin va u erda u bilan nima sodir 
bo'ldi? 
Psixolog yoki 
gurux raxbari 
topshiriqni o’qib 
eshittiradi. 
O’quvchilar 
mashg’ulotda 
qatnashadilar. 
Savollarga javob 
beradilar. 
Umumiy 
muhokamada 
qatnashadilar. 

---

Farg’ona Profayling Maktabi – Rentgen odamlar – Profaylerlar jamosi 
6