O’sish va rivojlanish qonuniyatlari

Bolalarda yoshga qarab bo'yining o'zgarishi

• Yangi tug'ilgan bolaning bo'yi 48-50 sm bo'ladi. Bolaning bir yoshigacha bo`yining uzunligi har oyda 2 sm dan o`sib bir yosh oxirida 75 sm ga yetadi. 2,3 yoshida bo’yi har yili 8 sm dan cho’ziladi. 4; 5; 6 yoshlarda har yili 5; 7 sm ga ortadi. Jinsiy yetilish munosabati bilan qizlarda 12 yoshdan, o`g`il bolalarda 15 yoshdan boshlab bo`yiga o`sish tezlashadi.
• Bo`yiga o`sish qizlarda asosan 18 yoshda, o’g’il bolalarda esa 20 yoshda to`xtaydi. Butun rivojlanish davrida oyoqlarning uzunligi 5 marta, qo`l uzunligi 4 marta, gavda uzunligi 3 marta ortadi. Jinsiy jihatdan voyaga yetish davrida o’smirning bo’yi har yili 7-8 sm dan o`sadi.

Tana vaznining yoshga qarab o`zgarishi

• Tana vazni yoshga qarab quyidagicha o`zgaradi. Yangi tug`ilgan qiz bolalarning o`rtacha vazni 3 kg, o`g`il bolalarniki esa 3,4 kg bo`ladi. Bolaning vazni tug`ilganidan keyingi birinchi oyda 600 g, ikkinchi oyda 800 g ortadi. Bir yashar bolaning vazni tug`ilganidagi vaznidan uch marta ortib 9-10 kg ga yetadi. 2 yoshda bolaning vazniga 2,5-3,5 kg qo`shiladi. 4; 5; 6 yoshlarda bola vazniga har yili 1,5-2 kg qo`shilib boradi. 7 yoshdan boshlab uning vazni tez ortib boradi. 10 yoshgacha o`g`il bolalar bilan qiz bolalar tana vazni bir xilda o`zgaradi.
• Jinsiy yetilish boshlanishi bilan qizlarning vazni 10-13 yoshlarda tez ortib yiliga 5-8 kg-dan qo’shilib boradi. O`g`il bolalarda esa 12-15 yoshdan vazniga oshishi tezlashib yiliga 7-8 kg-ga ortib boradi. 15 yoshdan boshlab ularning vazni qizlarning vaznidan ortib ketadi.