O’simliklarni himoya qilish kafedrasi o’simliklarni biologik himoya qilish

Opiusni qo’llash. Entomofag pomidorda va ituzum g’ovaklovchi pashshasi mavjud bo’lgan boshqa o’simliklarda ko’paytiriladi. Biologik himoya uchun opius imagosidan foydalaniladi. G’ovaklovchi pashshaning 2-3-yoshdagi lichinkalari paydo bo’lganda har o’simlikka bir juft hisobidan entomofag tarqatiladi.
Kolonizatsiya 2-3 marta o’tkaziladi. Parazitning biologik samaradorligi parazit: Xo’jayin nisbati 1:30 bo’lganda optimal hisoblanadi.
Diglifus – Diglyphus isaea Walker (Hymenoptera turkumi, Eulophidae oilasi). G’ovaklovchi pashsha va tangachaqanotlilarning ba’zi turlarining ektoparaziti. Mayda hasharot (Urg’ochisining tana uzunligi 1,2-2,8 mm, erkaginiki – 0,8-1,3 mm), qora, yaltiroq tusli, qanotlari tor.
Diglifusning urg’ochilari juftlashgandan so’ng bargning ilonsimon yo’lakchalari bo’ylab harakatlanib, epidermisni tuxum qo’ygichi bilan bir maromda sanchadi. G’ovaklovchi pashsha lichinkasini (ko’proq katta yoshdagisini) topgandan so’ng Urg’ochi zot Xo’jayin tanasiga tuxum qo’ygichini bir necha bor sanchadi. SHundan boshlab zararkunanda lichinka oziqlanishdan to’xtaydi va falajlanadi (uzoq muddat – 8-10 kun – davomida lichinka tanasi buzilmay saqlanadi, tanasi dastlab xira, so’ngra jigarrang tusga kiradi). Xo’jayinni zararlagandan so’ng diglifus urg’ochisi g’ovakka guruhlab (2-5 tadan) tuxum qo’yadi. Tuxumi silindrsimon, tusi tiniq, o’lchami 0,1 x 0,3 mm. Tuxumdan chiqqan diglifus lichinkalari Xo’jayin tomon siljiydi va oziqlanishga kirishadi.
Oziqlanib bo’lgan dan so’ng lichinkalar shu g’ovakning ichida g’umbakka aylanadi. Tabiatda diglifus g’umbak oldi fazasida diapauza holatida g’ovakdan chiqmasdan qishlaydi. G’umbaklari ochiq yashil rangli, qizil ko’zli. Imagolari G’umbaklardan barg ustiga chiqadi.
Diglifus rivojlanishi uchun optimal sharoitlar – 25⁰S harorat, 40-60% havo namligi, 16 soat fotodavr. Diglifus g’ovaklovchi pashshada, pomidor va dukkakli o’simliklarda ko’paytiriladi. 5⁰S harorat va yuqori namlikda diglifus imagosi 6 oygacha saqlanadi.