O'simlik nomi: Ikki bo'lakli gingko - Гинкго двулопастный - Ginkgo biloba L.
(Gingkodoshlar - Гинкговые - Ginkgoaceae)
Hayotiy shakli (bioforma): daraxt.
O'simlikning tavsifi.
Botanik ta'rifi: boʻyi 40 m ga, diametri 1 m gacha yetadi. Yosh nihollari baʼzi ninabargli daraxtlarga oʻxshaydi. Biroq tashqi koʻrinishdan, terak o'simligi kabi ko'rinadi. Barglari yelpigʻichsimon, oʻrtasidan ikkiga bolingan, poyada bandi bilan birikkan. Gingko ikki uyli oʻsimlik.
Kimyoviy tarkibi: ushbu o'simlikning yosh barglari va mevasi tarkibida triterpenoidlar, bioflavonoidlar, alkaloidlar, efir moylari, glikozidlar, oshlovchi moddalar (tanin), organik kislotalar, azotli moddalar, aminokislotalar, katexinlar, uglevod (shakar), mikro va makro elementlar (magniy, kaliy, kaltsiy, fosfor, va temir, marganets, selen, mis, titan) mavjud.
Ishlatilishi:
A) Xalq tabobatida; ushbu o'simlikning xom ashyosidan tayyorlangan damlama yurak va miya (xotira) faoliyatini yaxshilovchi vosita sifatida foydalaniladi.
B) Rasmiy tibbiyotda; ushbu o'simlikning xom ashyosidan tayyorlangan preparatlar qonni suyultiruvchi (qon plastinkalarini (trombotsitlarni) yopishib qolishiga to'sqinlik qiluvchi), bronxial astma huruji, uyqusizlik, depressiya va qandli diabetni davolovchi hamda saraton kasalligida metastazlarning o'sishiga to'sqinlik qiluvchi vosita sifatida ishlatiladi.
Xom ashyosi: barglari va mevalari.
Geografik tarqalishi: ushbu o'simlik yer yuzida (Mezazoy erasi davridan boshlab ) keng tarqalgan. O'simlik Xitoy Xalq Respublikasida qadimdan ma'lum bo'lgan endemik tur hisoblanadi. O'zbekistonda ushbu o'simlik dorivor va manzarali o'simlik sifatida madaniy holda o'stiriladi.
Iqlim omillariga ta'siri:
Gigrofit o'simlik;
Yorug'sevar (geliofit) o'simlik;
Uzun kunli o'simlik.
Tuproq omillariga ta'siri:
Relekt o'simlik;
Unumdor tuproqlar;
Sernam tuproqlarda o'sadi.
Respublikada tabiiy uchrash joyi (mintaqa); ushbu o'simlik Respublikada tabiiy holda uchramaydi. Ushbu o'simlik Respublikada dorivor va manzarali (estetik zavq beruvchi) sifatida madaniy holda adir mintaqasida o'stiriladi.
Respublikada tabiiy uchrash joyi (hududi); ushbu o'simlik Respublikada tabiiy holda uchramaydi. Ushbu o'simlik Respublikaning Toshkent shahrida dorivor va manzarali (estetik zavq beruvchi) sifatida madaniy o'stiriladi.
Adabiyotlar.
1. Y. Murdahayev - O'zbekistonda vatan topgan dorivor osimliklar. “Fan” nashri. T, 1990 y. 68 b.
Oʻ. Axmedov, A. Ergashev, A. Abzalov, M. Yulchiyeva, S. Azimboyev -Dorivor oʻsimliklarni yetishtirish texnologiyasi. “Iqtisod-Moliya” nashri. T, 2018 y. 49 b.
“Dorivor ova ozuqabop osimliklar plantatsiyalarini tashkil etish va xom-ashyosini tayyorlash boyicha yoriqnoma”; T, 2015 y. 16 b.
O'. Axmedov, A. Ergashev, A. Abzalov, M. Yulchiyeva, D. Mustafakulov - Dorivor o'simliklar yetishtirish texnologiyasi va ekologiya. “Tafakkur bo'stoni” nashri.: T 2018 y. 129 b.
Veb saytlar.
www.plantarum.ru
www.wikipedia.org
www.planta-medica.com
O'rmon xo'jaligi va landshaft dizayn fakulteti
Dorivor o'simliklar kafedrasi 70 guruh talabasi
Bobojonova Matluba
Do'stlaringiz bilan baham: |