Oʻsimlik hujayrasining fiziologiyasi

Endoplazmatik to‘r  



Endoplazmatik to‘r atamasini 1945 yilda Porter joriy qilgan.  



Endoplazmatik to‘r kanalchalar, pufakchalar va sisternalarning 

o`zaro tutashgan sistemasidan iborat bo‘lib, yuzasida ba'zan 

ribosomalarni tutadi, ba'zi hollarda esa tutmaydi. 

 



U juda keng tarqalgan membrana tuzilmasidir. Membranasi 5-7 

nm qalinlikda, ichki dm esa 30-50 m. gacha  

 



Ichki qismi suyuqlik bilan to‘lgan. Ularning yuzasi silliq yoki 

donador bo‘ladi. 

 



Agarda endoplazmatik to‘r yuzasida ribosomalar saqlasa ular 

donador, saqlamasa silliq endoplazmatik to‘r deyiladi.  

 

 

---



Silliq endoplazmatik to‘r membranasida asosan uglevodlar, 

lipidlar va terpenoidlar hosil bo‘lsa, donador membranalarda oqsil, 

fermentlar sintezlanadi. 

 



Endoplazmatik to‘r membranalarining yuzasi boshqa organoidlar 

yuzasida katta bo‘lib uning o‘zi hujayraning 16% hajmini 

egallaydi.  

 



Ularning yuzasida ribosomalar joylashib oqsillar sintezini 

ta’minlaydi. 

 



Xar bir hujayraning endoplazmatik to`rlari boshqa hujayraniki 

bilan tutashadi va natijada umumiy modda almashinuv tizimi 

vujudga keladi.