Orunboyev Abulkasim Muhammadali o’g’li 2020-2021 o‘quv yili 3–semestr davomida ilmiy faoliyati yuzasidan tayyorlagan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI

Muhandislik texnologiyalari fakulteti “Biotibbiyot muhandisligi kafedrasi ”kafedrasining II–kurs magistranti
Orunboyev Abulkasim Muhammadali o’g’li
2020-2021 o‘quv yili 3–semestr davomida ilmiy faoliyati yuzasidan tayyorlagan

HISOBOTI

Toshkent – 2021 yil

O‘quv metodik ishlar
Ushbu o‘quv yilining birinchi yarim yilligi davomida kafedraning o‘quv rejasida belgilangan ma’ruzalar, laboratoriya va amaliyot ishlari bilan tanishdim. Tinglangan ma’ruzalar va o‘tilgan amaliyotlardan kerakli xulosalar chiqardim va yetarli bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘ldim. Men birinchi yarim yilligi davomida quyidagi mutaxassislik fanlaridan ma’ruzalar tingladim va amaliy laboratoriya ishlarini bajardim.

Men o‘quv yilining birinchi yarim yilligi davomida quyidagi mutaxassislik fanlarni o’rgandim va yakuniy nazorat ishlarini topshirdim .

1.“Tibbiyotda neyron tarmoqlari” (Nematov. SH.K)

2.“Tibbiyotda ultratovushni qollanilishi” (Ibragimov.SH)

3.“Tizimli yondashuv asoslari”(Ibragimov.SH)

4.“Maxsus fanlarni oqitish metodikasi” (Magrubov.T.M)

Ilmiy-tadqiqot ishlari

Men bu oquv yilida asosan, Tibbiyot soxasida laboratoriyada qollaniladigan spektroskopik qurilmalarni ishlash prinsiplari va metodlari bilan tanishdim va organdim.

Kirish
Spektroskopik usullar biomeditsina sohasida, ayniqsa, kasallikning diagnostikasi va kuzatilishi sohasida bir qancha molekulyar biologiyaga asoslangan metodlarning tez paydo bo'lishiga qaramay tobora ko'payib borayotgan dasturlarni topmoqda  Bu atama lotincha "spektron" so'zi yoki ruh yoki sharpa degan ma'noni anglatadi va yunoncha "skopein" so'zi dunyoga qarash degan ma'noni anglatadi.Xulosa qilib aytganda, Spektroskopiya elektromagnit nurlanishning elektromagnit to'lqinlar shaklida tarqaladigan energiya shakli materiya bilan o'zaro ta'siridan kelib chiqadigan spektrlarni o'lchash va talqin qilish bilan shug'ullanadi. Bu atomlar yoki molekulalar tomonidan elektromagnit nurlanishning yutilishi, emissiyasi yoki tarqalishi bilan bog'liq. Spektroskopiya umumiy uslubiy yondashuvni anglatadi, shu bilan birga usullar tahlil qilingan turlarga masalan, atomik yoki molekulyar spektroskopiya, elektromagnit spektr mintaqasiga va kuzatiladigan nurlanish-modda ta'sirining turiga emissiya, yutilish, yoki difraktsiya.Shunga qaramay, har xil usullar bilan taqqoslanadigan asosiy printsip elektromagnit nurlanish nurini kerakli namunaga porlashi, uning bunday stimulga qanday ta'sir qilishini kuzatish uchun  javob, odatda radiatsiya to'lqin uzunligining funktsiyasi sifatida qayd etiladi va bunday javoblarning uchastkasi spektrni ifodalaydi. Yorug'likning har qanday energiyasi kam energiya radio to'lqinlaridan yuqori energiyali gamma nurlariga qadar spektr hosil bo'lishiga olib kelishi mumkin.Spektroskopiyaning umumiy maqsadlari yorug'likning materiya bilan qanday aniq o'zaro ta'sirlashishini va ushbu ma'lumotdan ma'lum bir namunani miqdoriy anglash uchun qanday foydalanish mumkinligini tushunishdan iborat; ammo, spektroskopiya turli xil tizimlarni tushunish va murakkab kimyoviy muammolarni hal qilish uchun birgalikda ishlatilishi mumkin bo'lgan vositalar to'plami sifatida ham qaraladi. Umuman olganda Spektroskopik metod hozirda tibbiyotda keng qo'llanilib kelinyapti. U inson tanasidagi begona moddalarni aniqlash, diagnostika, shu jumladan onkologik kasalliklarni rivojlanishining dastlabki bosqichida aniqlash uchun ishlatiladi. Ko'pgina kasalliklarning mavjudligi yoki yo'qligi laboratoriya qon sinovlari bilan aniqlanishi mumkin. Ko'pincha bu oshqozon-ichak trakti, siydik yo'llarining kasalliklari. Spektral qon tahlili bilan aniqlanadigan kasalliklar soni asta-sekin o'sib bormoqda. Ushbu usul insonning har qanday organida nosozlik yuz berganda qonda biokimyoviy o'zgarishlarni aniqlashda eng yuqori aniqlikni beradi. Tadqiqot davomida maxsus moslamalar molekulalar, qon zardobining tebranish harakatidan kelib chiqadigan infraqizil yutilish spektrlarini qayd qiladi va uning molekulyar tarkibidagi har qanday og'ishlarni aniqlaydi. Tananing mineral tarkibi ham spektral analiz yordamida tekshiriladi. Har qanday nomutanosiblik, minerallarning etishmasligi yoki ortiqcha bo'lishi ko'pincha qon, teri, yurak-qon tomir, ovqat hazm qilish tizimi kasalliklari, kabi turli xil kasalliklar bilan bog'liq. Ushbu turdagi tahlillar eng so'nggi progressiv laboratoriya diagnostikasi spektroskopiya usullari hisoblanadi.

Pedagogik amaliyot

Men ilmiy tadqiqotimni nazariy o’rganish maqsadida Toshkent shahar Olmazor tumanida joylashgan DENIS MED firmasida laboratorya aparatlarini yig’ish va sozlashni o’rganyapman. Firmamiz Belgiya, Angilya, AQSh va Xitoy kabi davlatlar bilan shartnomalari bor. Belgiyaning Cyan kanpaniyasining yetakchi injenarlari yangi aparatlarni bizga tushintirishlari uchun katta injenerimiz borib malaka oshirib keldi. Men hozirda CyanSmart biokimyoviy analizatorda bazi vazitatlarda analizlarimiz natijalari keskin o’zgarishlar bilan chiqmoqda buni asosiy sababi yorug’lik sistemasi va filtirlarga beriladigan tashqi ta’sir natijasidir.

Ilmiy rahbar: Tajibayev.I.I

Magistrant: Orunboyev.A.M.