O’rta maxsus ta’lim vazirligi qo'qon davlat pedagogika instituti boshlang’ich ta’lim kafedrasi ona tili o‘qitish metodikasi fanidan

Ma’ruza mashg’ulotlari

• 
  ayrim o’quvchilarga individual munosabatda bo’lish.
  

Ko’rsatmalilik prinsipi.
Ko’rsatmalilik o’quvchilar bilimini oshirish va o’qituvchining mehnatini samarali qilish vositalaridan biridir.
Ko’rgazmali quroldan yangi bilim berishda ham, o’tilganlarini qaytarish va ayrim faktlarni izohlashda ham foydalanish mumkin. Ko’rgazma sifatida turli jadvallardan, boshqotirmalardan, fikrlash jarayonini tezlashtirishga qaratilgan o’quv topshiriqlaridan, kompyuterda ishlashga yo’naltirilgan dasturlardan, audio-video o’quv dasturlaridan foydalanish mumkin.
O’zbek tili o’qitishning o’ziga xos prinsiplari
1.Til o’qitishda tabiiylikka rioya qilish.
Maktabda til o’qitish maktabgacha tilni o’zlashtirish jarayonining tabiiy davomi bo’lishi kerak.Tilni o’qitishda tabiiylik prinsipiga amal qilishda o’quvchilarning boshlang’ich sinfda olgan bilimlarini hisobga olish, til materiallarini jonli nutq tarkibida o’rgatishga e’tibor berish lozim bo’ladi.
2.Yozma nutqni og’zaki nutqqa chog’ishtirib o’rgatish.
Og’zaki va yozma nutqni o’zaro chog’ishtirib o’rgatish o’quvchilarning imlo savodxonligini oshiradi, ular orfoepik va orfografik qoidalarning farqlarini ongli ajratadigan bo’ladi. Bunday o’qitish o’quvchilarning nutq madaniyatini oshiradi. Bu prinsip quyidagi yo’llar bilan amalga oshiriladi: tovushni harf bilan chog’ishtirish, punktuatsiyani ohang bilan chog’ishtirish, og’zaki mashqdan yozma mashqqa qarab borish.
Aks yozuvini piktografiya (piktus-tasvir, grafiya-yozaman) deb ataganlar. Yozuvning bu turi mukammal bo`lmadi. Birinchidan, rasmlar orasidagi munosabatlarni, ularning tartibini ko`rsata olmaydi va bu bir maktubni bir necha xil o`qishga, talqin qilishga olib keladi; ikkinchidan, bu yozuvda mavhum tushunchalarni aks ettirish imkoni yo`q edi. Qadimgi shartli alomatlar sirasiga avlod va qabila nishonlari avlod, qabila va shaxs mulkiy alomatlari (tamg`a, dog`), ustalar muhri va boshqalar kiradi. Bu nishon va alomatlar uy hayvonlari, qurol-aslaha, sopoldan yasalgan idishlar va hatto asirlar (qullar)ga qo`yiladi. Bu qadimgi shartli belgi va alomatlarni hozir ham ba'zi taraqqiyotdan orqada qolgan xalqlar (Mas: Amerika hindulari, Afrika, Avstraliya xalqlari) ishlatishadi. Taraqqiyot bilan barobar qadam tashlayotgan xalqlar ham bu belgi va alomatlarga murojaat qilishadi. Masalan: oliy maktab, gerb va bayroqdagi, nishon xaritalaridagi belgilar shunga kiradi.
Aksariyat hollarda bir grammatik ma’no faqat bir grammatik turkumga xos so‘zlardagina yuzaga keladi. Buning asoaiy sababi ko‘p so‘zlar talaffuzda theirphonetic formasini o‘zgartirishi ( ya’ni talaffuz etilganda turli yo‘llar bilan o‘zgarishlarga uchrashi) mumkin.Nutqda bunday tovush o‘zgarishlari so‘z,ibora yoki jumla ichida ham sodir bo‘lishi ham mumkin<sup>2</sup>.
Yozuv ijtimoiy talablar asosida jamiyatning muayyan taraqqiyoti davrida paydo bo`lgan va uning rivojlanishi bilan bog`liq ravishda mukammallasha borgan.
3.O’quvchilarning nutq madaniyatini rivojlantirib borish prinsipi.
Nutqning ifodaliligi va ta’sirchanligini ta’minlashga xizmat qiluvchi ko’nikma va malakalar ona tili mashg’ulotlarida shakllanadi. Tilning barcha bo’limlari ham nutqiy mahoratni rivojlantirishda keng imkoniyatga ega.