O‘rтa maxsus, kasb-hunar тa’limi markazi

LEKSIKOLOGIYA Bo‘LIMI YUZASIDAN TASHKIL ETILADIGAN TA’LIMIY o‘YINLAR


«NUQTALAR o‘RNINI So‘Z BILAN TEZ To‘LDIR» o‘yini

O‘qituvchi o‘quvchilar hukmiga ma’lum bir umumiste’moldagi so‘zni beradi-da, shu so‘zning barcha ma’nodoshlari o‘rniga nuqtalar qo‘yib chiqadi. O‘quvchilar nuqtalar bilan ajratilgan joyni so‘zlar bilan to‘ldirishadi. Masalan:

Tabrikladi, ...
Sezdi, ...
Yorug‘, ...
Nuqtalar o‘rnini tez to‘ldira olgan o‘quvchi g‘olib sanaladi.

«MAZMUNAN QARINDOSH, SHAKLAN BEGONA» o‘yini

Bu o‘yinni tashkil etishda ham o‘quvchilar guruhlarga ajratiladi. O‘yinni boshlovchi guruh muayyan mavzuda gaplar tuzadilar, ikkinchi guruh mazmun­ni saqlagan holda so‘zlarni ma’nodoshlari bilan almashtirish orqali gap shaklini o‘zgartiradilar. Keyin o‘yinda vazifalar almashtiriladi. O‘qi­tuvchi har bir shakli o‘zgartirilgan gap uchun ball qo‘yib boradi va o‘yin oxirida eng ko‘p ball olgan guruh g‘olib sanaladi.

«DOMINANTA» o‘yini

Bu o‘yinni ham ma’nodosh so‘zlar mavzusi o‘rganilgach o‘tkazilishi maqsadga muvofiq. O‘qituvchi dominanta so‘ziga izoh bergach, bir qator so‘zlarni berib ular ichidan «dominanta» so‘zni alohida ro‘yxat qilishni topshiradi. Kim xatosiz aniqlab chiqsa, shu o‘quvchi o‘yin g‘olibi bo‘ladi.

Berilgan so‘zlar:
I. Sovg‘a, hadya, tuhfa, tortiq, armug‘on, in’om.
2. Ovoz, tovush, un, sado, nido.
3. Begona, yot, o‘zga, notanish, birov.
4. Ziyo, shu’la, nur, yog‘du.

«MEN BOSHLAYMAN, SEN DAVOM ETTIR» o‘yini

O‘quvchilar ikki guruhga ajratilib birinchi guruhdan qarama-qarshi ma’noli so‘zning birinchi qismini aytish, ikkinchi guruhdan esa shu so‘zning qarama-qarshi ma’nosini topish talab etiladi (masalan: do‘st—, baland—, yosh—, tez—, qattiq— va hokazo).

Bu o‘yin partadoshlar orasida ham o‘tkazilishi mumkin. Shunga o‘x­shash o‘yinlardan yana biri boshlanish qismi berilgan xalq maqollarini mustaqil davom ettirishdir. Masalan:
1. Ko‘z — qo‘rqoq...
2. Egri ozadi...
3. Birlashgan o‘zar...