O‘rni va roli Davlat korxonalarini isloh qilish. O‘zbekiston Respub- likasidagi xususiylashtirish modeli Korxonaning belgilari

Xususiylashtirish — fuqarolarning va davlatga taalluqli bo‘lmagan yuridik shaxslarning davlat mulki obyektlarini yoki davlat aksiyali jamiyatlarining aksiyalarini davlatdan sotib olishdir», - deb ta’riflangan. Shu bilan bir qatorda bu tushuncha moddiy ishlab chiqarish va ularni taqsimlashni xizmatni davlat nazoratidan chiqarish hamda boshqaruv huquqlarini yangi mulkdorlarga yoki yollanma boshqaruvchilarga berishni ham aks ettiradi. Chunki bu jarayonlar nafaqat mulkdomi o‘zgarishini bildirib, u mulkka egalik va boshqarish huquqining xususiy shaxs ixtiyorida jamlanishini ham taqozo qiladi. Bu jarayon jamiyatda konstitutsional o‘zgarishlarga olib kelishi muqarrar, ya’ni amalda yangi xo‘jalik-huquqiy tizimini yaratishni ham talab qiladi.

«Biz ishlab chiqqan va bugungi kunda hayotga tatbiq etayotgan o‘zbek modelining ma’no-mazmuni — davlat qurilishi va konstitutsi- yaviy tuzumni tubdan o‘zgartirish va yangilash, iqtisodiyotni mafkuradan xoli etish, uning siyosatdan ustunligini ta’minlash, davlatning bosh islohotchi vazifasini bajarishi, ya’ni islohotlar tashabbuskori bo‘lishi va ularni muvofiqlashtirib borishi, qonun ustuvorligini ta’min1ash, kuchli ijtimoiy siyosat yuritish, islohotlarni bosqichma-bosqich va izchil olib borish tamoyillariga asoslanadigan siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy islohotlarni amalga oshirishdan iboratdir »'⁶.

Xususiylashtirish monopoliyaga qarshi yo‘nalishga ega bo‘1ib, iqtisodiyotni tarkibiy o‘zgarishlarga, xo‘jalik tizimini rekonstruk- turalashga asos bo‘ladi, jamiyatni barqarorlashtirish va inflatsiyaga qarshi kurash muammolarini hal qilishga yordam qiladi.

" I. A. Karimov. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti lslom Karimovning O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining Qo'shma majlisidagi «Mamlekatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlaatirish konsepsiyasi» rna’ruzasi /f Xalq so‘zi gazetasi, 12.11.2010.

Respublikada xususiylashtirishni huquqiy-me’yoriy jihatdan ta’minlash uchun zaruriy qonunlar va me’yoriy hujjatlar ishlab chiqilgan. Ularda mulk shakllari, davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish, ularning qoidalari, amalga oshirish usullari, shakllari, bosqichlari, obyektlari va ularni sotib olish tartiblari va boshqa shart- sharoitlari belgilab qo‘yilgan. ^Xususiylashtirish bosqichlari «oddiydan murakkab sari» qoidasi asosida o‘tkazi1ishi belgilab qo‘yi1gan.

Bu asosida Respublikada xususiylashtirislini uch bosqichi amalga oshiriladi.