O‘rni va roli Davlat korxonalarini isloh qilish. O‘zbekiston Respub- likasidagi xususiylashtirish modeli Korxonaning belgilari

Karimov (ma’ruzadan)

mahsulot ishlab chiqarishga ixtisoslashish melmat unumdorligini o‘stirish, tayyorlanayotgan mahsulot sifatini yaxshilash va tannarxini kamaytirish uchun imkoniyat yaratadi. Ayni paytda, u yoki bu mahsulot turiga ixtisoslashish ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish uchun xomashyo, butlovchi qismlarni boshqa ixtisoslashgan korxonalardan sotib olish ehtiyojini keltirib chiqaradi. Shu tariqa korxonalar o‘rtasida kooperatsiya aloqalarini o‘rnatisliga zarurat yuzaga keladi.

Bugungi kunda kooperatsiya aloqalarining xomashyo yetkazib berishdan iborat oddiy ko‘rinishidan tortib to franchayzing tizimini qo‘1lash kabi murakkab turlarigacha mavjud.

Shundan kelib chiqqan holda, «...bizning yaqin istiqboldagi eng muhim vazifamiz boshlagan ishlarimizni izchil davom ettirish — iste’moI talabini kengaytirish maqsadida sotsial sohani rivojlantirish, mehnatga haq to‘lashni yanada oshirish, xizmat ko‘rsatish sektorini, infratuzilma obyektlarini rivojlantirishga, transport va kommunikatsiya loyihalari

amalga oshirilishiga alohida e’tibor berishdir»²².

Yaponiyagi «Matsusita elektrik industrial» kompaniyasining rahbar- laridan biri K.Matsusitaning fikricha, boshqarishning yangi falsafasi asosida sotsial javobgarlikni tan olish yotadi. U shunday deydi: «... har bir kompaniya, o‘z masshtabidan qat’i nazar, foyda olishdan o‘zga, uning faoliyat ko‘rsatishini oqlaydigan maqsadni ko‘z1ashi kerak...».

Korxonalar jamiyat manfaati uchun faoliyat yuritishi va aholining moddiy farovonligini oshirishga xizmat qilishi zarurligi butun jahonda tan olingan.

XX asrda sanoatni rivojlantirishda yuqorida keltirilgan boshqaruv falsafasini amaliyotda qo‘1lab, Yaponiya davlati korxonalari sifatsiz va arzon mahsulotlar ishlab chiqarishdan, iste’mo1chi talabiga yo‘na1tirilgan oliy sifatli tovarlar ishlab chiqish orqali o‘zlarini ham, jamiyatni ham rivojlanish darajasini yuqori pog‘onaga olib chiqqan.