O‘rnatilgan dasturiy vositalar va dasturlash tillari sharhi. Guruh: ebs004

O‘rnatilgan dasturiy vositalar va dasturlash tillari sharhi.

Guruh: EBS004

Bajardi:Yusupov Ulug’bek

Reja:

1)O’rnatilgan tizimlar-?

2)O’rnatilgan dasturiy vositalar

3)Dasturlash tillari

4)Xulosa

5)Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

O’rnatilgan tizimlar

O'rnatilgan tizim - bu apparat yoki shaxsiy kompyuter bo'lmagan qurilmalarga o'rnatilgan dasturiy ta'minot. U maxsus u ishlaydigan apparat uchun yozilgan va odatda qurilmaning hisoblash imkoniyatlari cheklanganligi sababli qayta ishlash va xotira cheklovlariga ega. O'rnatilgan dasturiy ta'minotga misol tariqasida maxsus GPS qurilmalari, zavod robotlari, ba'zi kalkulyatorlar va hatto zamonaviy aqlli soatlarda topilgan dasturlar kiradi. O'rnatilgan tizim faqat ma'lum vazifalarni bajarish uchun yaratilganligi sababli, dizayn muhandislari hajmi, narxi, quvvat sarfi, ishonchliligi va ishlashini optimallashtirishi mumkin. O'rnatilgan tizimlar odatda keng miqyosda ishlab chiqariladi va turli xil muhit va ilovalar bo'yicha funktsiyalarni almashadi.

O’rnatilgan dasturiy vositalar

O'rnatilgan tizimlar mashinani o'rganish va sun'iy intellekt ilovalari kabi ko'plab turli xil mahsulotlar, mashinalar va aqlli operatsiyalarning markazida joylashgan. O'rnatilgan tizim ilovalari bugungi kunda har bir sanoat va sektorda paydo bo'lganligi sababli, o'rnatilgan qurilmalar va dasturiy ta'minot avtomobillar, maishiy texnika, tibbiy asboblar, interaktiv kiosklar va kundalik hayotimizda foydalanadigan boshqa jihozlarning ishlashida hal qiluvchi rol o'ynaydi. O’rnatilgan tizimlarni quyidagi misollarda ko’rishimiz mumkin.

O’rnatilgan dasturiy vositalar

Haqiqiy hayotga o'rnatilgan tizimlar hayotimizning muhim qismiga aylangan bo'lsa-da, ular minimal inson aralashuvi bilan ishlashga mo'ljallangan. Ular bugungi raqamli, bog'langan va avtomatlashtirilgan dunyoning harakatlantiruvchi kuchlaridan biridir. Biz o'rnatilgan tizimlarning turlari va xususiyatlarini, shuningdek, o'rnatilgan dasturiy ta'minot bilan ishlaydigan qurilmalarning ba'zi real hayotiy misollari bilan tanishamiz.

O’rnatilgan tizimlarning turlari

1)Real-time

2)Stand-alone

3)Networked

4)Mobile

Real-time

Haqiqiy vaqtda o'rnatilgan tizimlar oldindan belgilangan vaqt chegarasida muayyan vazifalarni bajarish uchun mo'ljallangan va o'rnatiladi. Bundan tashqari, ular ikki xil turga bo'linadi:

• Soft Real-Time Embedded Systems: For these systems, the completion of the task is of paramount importance, while the deadline is not a priority.
• Hard Real-Time Embedded Systems: These systems prioritize deadlines, so they shouldn’t be missed in any case.

Haqiqiy vaqtda o'rnatilgan tizimlarning ba'zi misollari:

• Sound System of a computer (Soft real-time system)
• Aircraft control system (Hard real-time system)

Stand-alone

Bu o'z-o'zini ta'minlaydigan tizimlar bo'lib, vazifalarni bajarish uchun protsessor yoki kompyuter kabi xost tizimiga tayanmaydi. Bu yerda ba'zi mustaqil o'rnatilgan texnologiya misollari:

• Microwave ovens
• Washing machines
• Video game consoles

Networked

Ushbu tizimlar tayinlangan vazifalarni bajarish va ulangan qurilmalarga chiqishni ta'minlash uchun simli yoki simsiz tarmoqqa ulangan. Ular boshqaruvchi va sensorlar kabi komponentlardan iborat. Bu erda tarmoqqa o'rnatilgan dasturiy ta'minot misollari keltirilgan:

• ATMs
• Home security systems
• Card swipe machines

Mobile

Ushbu tizimlar hajmi jihatidan kichikroq va ulardan foydalanish oson. Ular cheklangan xotiraga ega bo'lishiga qaramay, odamlar ko'chma va qulaylik tufayli ularni afzal ko'rishadi. Bu erda bir nechta mobil o'rnatilgan boshqaruv tizimlariga misollar:

• Digital cameras
• Mobile phones
• Smart watch
• Fitness tracker

O’rnatilgan dasturiy vositalarga na’munalar

Central Heating Systems(Stand-time)

Fitness-Tracker(Mobile)

Gps-System(Real-time)

ATMs(Networked)

O’rnatilgan tizimlar dasturlash tillari

• C/C++
• Python
• MicroPython
• Java
• JavaScript
• Rust

Xulosa

Ushbu mustaqil ishni bajarish davomida O’rnatilgan tizimlarning turlari va ularga dastur yozishda afzal hisoblangan dasturlash tillari haqida nazariy bilimlarga ega bo’ldim!!!

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

• Internet manbalari
• Ma’ruza matnlari